Türk Ordusunda Ast Kademe Komuta İhtiyacı: Küçük Zabitlikten Astsubaylığa

Abstract

Bu makalede, modern orduların alt düzey komuta ve eğitim ihtiyacını karşılayan astsubay muadili kadroların, Türk ordusundaki tarihî seyri tetkik edilecektir. Modern ordu teşkilatları kapsamında ele alındığında, ilk defa 1826 yılında kurulan “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye” ordusundan itibaren farklı isimlerle birliklerde görev yapmaya başlayan bu kadrolar, resmî olarak 1951 yılında astsubay olarak nitelendirilmiş ve bu yıla kadar dönemin paradigma orduları olan Fransız, Alman ve Amerikan ordularının etkisinde kalarak bir dizi değişime uğramıştır. 1826-1951 yılları arasındaki bu değişim, Türkiye’ye özgü şartların da hâkim olmasıyla diğer dünya ordularından farklı bir şekle bürünerek ilerlemiştir. Daha ziyade döneme ait birincil kaynaklar üzerinden ele alınan konu kapsamında, astsubay muadili olan ve “küçük zabit “olarak da adlandırılan kadroların seçim, eğitim, istihdam, statü, terfi süreçleri ve görev sahaları incelenerek bunlardaki değişim ortaya konulmak istenmiştir. Bu çalışma, akademik araştırmalara çok fazla konu edilmeyen astsubay muadili ast kademe kadrolarındaki göz ardı edilen/ertelenen ya da çözülmeyen sorunların orta ve uzun vadede daha büyük sorunlara yol açabileceğini; ortaya çıkan sonuçlar itibariyle de konunun sadece askerî teşkilat tarihi açısından değil harp tarihi, askerî eğitim tarihi ve askerî sosyoloji gibi diğer bilim alanları tarafından da incelenmesi gerektiğini göstermektedir.