Türk Milli Eğitim Sisteminde Yeni Bir Okul Kütüphanesi Türü: Sıfır Atık Kütüphaneleri Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Son dönemde basında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda kütüphane kurma çalışmaları ile ilgili haberler gündeme gelmektedir. Bu haberlerde okullarda geri dönüştürülebilir atık malzemelerden kütüphaneler kurulduğu vurgulanmaktadır. Bu yöndeki çalışmaların sistematik biçimde devam edeceği ve bu kütüphanelerin yaygınlaştırılacağı da ifade edilmektedir. Sıfır Atık Kütüphanesi veya Geri Dönüşüm Kütüphanesi olarak adlandırılan bu kütüphaneler ile Türk Milli Eğitim Sisteminde adeta yeni bir tür kütüphane modelinin konumlandırıldığı görülmektedir. Bu çerçevede Sıfır Atık Kütüphaneleri Girişimini/Projesini mercek altına alarak bu kapsamda kurulan kütüphanelerin niteliğinin sistemli ve düzenli bir yaklaşımla açıkça ortaya konulması yararlı olacaktır. Bu istikamette araştırmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı'nın yürüttüğü Sıfır Atık Kütüphaneleri Projesi'ni genel çizgileriyle analiz etmektir. Temel analiz çok büyük oranda Google arama motorundaki sorgulama sonuçlarıyla ulaşılan ilk 10 sayfadaki kamu sitelerinin yazılı haber içerikleri bağlamında gerçekleştirilmektedir. Bu içerikler doküman analizi yoluyla incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Bulgular, Projenin Bilgi ve Belge Yönetimi/Kütüphanecilik topluluğunun fikir ve desteği alınmaksızın plansız bir süreçle başlatıldığını göstermektedir. Proje çerçevesinde kurulan "kütüphane"lerin özünde okullardaki bazı mekânlara kitap rafı ve bağış kitapların konulmasından ibaret olduğu anlaşılmaktadır.Ayrıca, buralarda okul kütüphanecisi görevlendirilmemektedir. Genel olarak Proje ve sonuçları öğrencilere sıfır atık bilinci kazandırma açısından oldukça yararlı bulunsa da bilimsel kütüphanecilik ilkeleri açısından kütüphane kurumuna yetersiz, niteliksiz ve hatta olumsuz bir bakış sunmaktadır. Sıfır Atık Kütüphanesi olarak nitelendirilen mekânların mevcut haliyle okul kütüphanesi olarak kabul edilmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.

DEMATEL Method for Determining The Effect of Criteria on Each Other in Recycling Studies

“…Son zamanlarda, Alakaş vd. ( 2018) sıfır atık projesi kapsamında atıkların toplanmasında Kırıkkale ilinde homojen çok araçlı araç rotalama uygulamasını (Alakaş, Kızıltaş, Tamer, Özcan, 2018); Gül ve Yaman (2021) Türkiye'de atık yönetimi ve sıfır atık projesinin değerlendirilmesinde Ankara örneğini (Gül, Yaman, 2021); Dalkıran (2023) sıfır atık kütüphaneleri üzerine bir değerlendirmeyi (Dalgakıran, 2023) çalıştılar.…”