Türk, İsvi̇çre Ve Alman Hukukunda Önalim Hakki Süreleri̇ne İli̇şki̇n Düzenlemeleri̇n Hukukî Mahi̇yeti̇

Abstract

Türk-İsviçre hukukunda önalım hakkı satış ilişkisi doğuran haklardan ve taşınmaz mülkiyetinin kısıtlanması hallerinden biri oluşturmaktadır. Alman hukukunda ise satışın özel türü olarak düzenlenmiştir. Önalım hakkı, hakkın kanundan doğduğu haller istisna olmak kaydıyla, ancak belirli bir süreyle kurulabilir. Türk-İsviçre hukukunda bu süreler açık bir şekilde düzenlenmiş iken; Alman hukukunda bu konuda bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Önalım hakkının süre bakımından tabi olduğu sınırlama hakkın kullanımı yönünden de söz konusudur. Bu çerçevede Türk, İsviçre ve Alman hukuk sistemleri önalım hakkının kullanımına ilişkin farklı sürelere yer vermiştir. Bu fark, hakkın sözleşmeden ve kanundan doğduğu haller ve hakkın konusu şeyin türü göz önüne alınarak ele alınması gereken bir konudur. Önalım hakkına ilişkin sürelerin başlangıcının tayininde hakkı tesis eden sözleşmenin kurulma ve önalım olayının gerçekleşme anı büyük öneme sahiptir. Aynı durum, hak sahibinin bilgilendirilme anı ve şekli bakımından da söz konusudur. Bu noktada, tapu memuru tarafından yapılan bilgilendirmenin sürelerin başlaması sonucunu doğurup doğurmayacağı tartışmalıdır. Önalım hakkının kullanım sürelerinde özellik arz eden durumlar söz konusu olabilir. Hakkın ihtiyatî kullanımı, tamamlayıcı işlemlerin gerekli olduğu haller bunlardan bazılarıdır. Son olarak, önalım hakkına ilişkin sürelere yönelik taraflarca yapılan düzenlemelerin geçerliliği ele alınması gereken bir diğer sorundur.