Türk Dünyası Atasözlerinde Çocuk Algısı

Abstract

Atasözleri bir toplumun yaşanmışlıklarını, kültürünü, değerlerini yansıtan en önemli göstergelerden biridir. Bir toplumun sözlü kültür ürünleri olan atasözleri, zaman içinde yazıya geçirilerek ölümsüzleştirilmiştir. Bu durum toplumların kültürel değerlerinin, yücelttiği ve yerdiği davranış ve değerlerin, atalarının dünya görüşünün gelecek kuşaklara aktarılmasında oldukça önemlidir. Atasözleri toplumların kültürel değerlerinin yanında, sosyal yaşantısına dair göstergeleri içermesi bakımından da oldukça önemli ürünlerdir. Bu sözler içerisinde insandan aileye, toplu yaşamdan dinî inanışlara kadar birçok konuda görüş bulunmaktadır. Dünya üzerindeki en eski ve en yaygın topluluklardan biri Türk toplumudur. Tarih içerisinde dünyanın birçok bölgesine yayılmış olan Türk halkları, çeşitli nedenlerden dolayı birçok kez göç etmiş, bu süreçte zenginleşen yaşantılarıyla doğru orantılı olarak dünya görüşlerini yansıtan atasözlerini de zenginleştirmiştir. Şüphesiz ki dünya üzerinde geniş bir coğrafyaya yayılan Türk halkları ortak bir kökten gelmektedir. Uzun süre bir arada yaşayan Türkler, zaman içinde ayrılsa da ortak Türk kültürünün izleri özellikle sözlü kültür ürünlerinde ölümsüzlük bulmuştur. Bu çalışmada Türk halklarının atasözleri arasında yer alan çocuk konulu atasözleri incelenecek, Türk halklarının çocuğa ortak bakış açısı ortaya konulacak, bu sözlerin Türk halklarında nasıl hayat bulduğu ortaya konulacaktır.

Türk Atasözleri̇nde Çocuk Ve Çocukluk Kavrami

“…Türk atasözlerinde çocukluğa bakış (Öğünç, 2021;Özkan Kunduracı ve Avcı, 2020;Karadağ, 2013), çocuk temalı atasözleri (Hamşıoğlu, 2020) , atasözlerinin çocuk hakları bakımından incelenmesi (Türkyılmaz, 2015), atasözlerinde çocuk yetiştirme (Nzokizwa vd. , 2022) , atasözlerinde kadın (Karakacha vd., 2022;Karakuş Umar, 2019;Okray, 2015) atasözlerinde aile hayatı ve eğitim (Köylü ve Gün, 2015), atasözlerinde akrabalık ilişkileri, (Muhammadovna ve Muxtasar, 2022;Çelik, 2021), atasözlerinde eğitim (Saban, 2014;Çelik, 2009), atasözlerinde aile (Paluanova, 2022), atasözlerinde şiddet olgusu, (Epçaçan, 2013), atasözlerinde dedikodu olgusu (Gürel ve Özşenler, 2020) ; atasözlerinde beden olgusu (Gürel ve Tat, 2019); atasözlerinde toplumsal cinsiyet (Solmaz ve Alpdoğan, 2022;Bayrakdar, 2018;Genç, 2018;Yiğitoğlu ve Yalçınkaya, 2016;Akbalık, 2013;Özkan ve Gündoğdu, 2011), okuma yazma öğretiminde atasözleri (Şahbaz, 2012) , teknoloji aracılıyla atasözleri öğretimi (Onofrei ve Lancu, 2015), Küçürek Öykü ve Drama tekniği ile atasözü öğretimi (Duran ve Öztürk, 2021), atasözlerinde sık geçen kelimeler (Ulutaş ve Kara, 2020); atasözlerinde ölüm (Ramazanova, 2022) , Türk atasözlerinde anne ( Ağiş, 2022), atasözlerinde tuz (Gedik, 2019); sosyal medyada atasözleri ( Çapraz, 2021) gibi çalışmalara rastlanmıştır.…”