Türk Dış Politikasında Batı Balkanlar: Uzman Mülakatlarına Dayalı Swot Analizi

Abstract

Bu makale, Türkiye’nin 2002 yılından sonra değişen ve ivme kazanan Batı Balkanlara yönelik dış politikasını incelemektedir. Araştırma, ‘uzman mülakatı’ tekniği ile Türkiye’nin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek bölgede sahip olduğu fırsatları ve karşılaştığı tehditleri ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. ‘Türk dış politikası ve Batı Balkanlar’ konusunda uzman 15 akademisyen/araştırmacı ile gerçekleştirilen yapılandırılmış mülakatlar için – Güçlü yönler (Strength), Zayıf yönler (Weakness), Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler (Threat) kelimelerinin baş harflerinden oluşan SWOT Analizi yapılmıştır. Türkiye’nin bölge ile olan tarihsel-sosyolojik bağları, yumuşak güç ve kamu diplomasisi, ekonomik ve ticari gündemi de dâhil dış politika aktivizmi ‘güçlü’ yönleri; bölgedeki olumsuz algısı, siyasi ve ekonomik istikrarsızlığı, uluslararası rekabet ve Batı ile yaşanan sorunlar ve son olarak bürokratik problemler, ‘zayıf’ yönleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomik-ticari potansiyel ve kimlik temelli fırsatlar, alternatif güçlerin kapasite ve etkinlikleri ile Türkiye’nin Euro-Atlantik ağı bölgede sahip olduğu ‘fırsatlar’; alternatif güçler ve artan rekabet, iktidarın mevcut dış politikasından kaynaklanan sorunlar ve bölgenin kendi dinamiklerinin yarattığı belirsizlikler, bölgede karşılaştığı ‘tehditler’ olarak sıralanmaktadır. Türkiye’nin bölgede sürdürülebilir bir dış politika izleyebilmesi için kurumsallaşma kapasitesini ve inisiyatiflerini güçlendirmesi, daha da önemlisi bölgeye ilişkin kapsayıcı yeni bir yaklaşım benimsemesi önerilmektedir.