Turizm Sektöründeki Kadın Girişimcilerin Motivasyon Faktörlerive Kişilik Özelliklerine İlişkin Nitel Bir Araştırma (A Qualitative Researchon Motivation Factors and Personality Features of Women Entrepreneursin Tourism Sector)

Abstract

Amaç – Gelişmekte olan ekonomilerde kadın girişimcilerin hangi nedenlerle girişimcilik hikayesi yazmak istediğini belirlemek, farklı hikayelerden farklı beklenti ve davranışlara ulaşmak ve bu yolla Türkiye’deki kadın girişimciliğinin gelişimi için ihtiyaç duyduğu girişimcilik ekosistemine ilişkin ipuçlarını yakalamak araştırmanın temel amacıdır. Yöntem – Kadın girişimcilerin görece giriş engeli daha az olan hizmet işletmelerinde varlık gösterme nedenlerinin araştırıldığı bu çalışmada kadını girişimci olmaya sevk eden motivasyon faktörlerine ilişkin açık ve gizli faktörler belirlenip, elde edilen motivasyon faktörlerinin ışığında kadın girişimcilerin farklı karakteristikleri zihin haritası ile ortaya konmaktadır. Konunun doğal ortamında derinlemesine araştırılmasına olanak tanıyan nitel araştırma yöntemeleri tercih edilmiştir. Veriler turizmin farklı alanlarını temsil eden 15 kadın girişimciyle çevrimiçi ortamda derinlemesine mülakat ile toplanmış olup, örnek olay, söylem analizi ve zihin haritalarının kullanılması gibi çok çeşitli araştırma desen ve analizleri uygulanmıştır. Bulgular – Kadın girişimciyi motive eden içsel ve dışsal faktörler olmak üzere iki kategoride motivasyon faktörleri belirlenmiştir. Beklentinin aksine bu çalışmada, parasal motivasyon gibi faktörlere girişimciler tarafından açık olarak hiç değinilmemiştir, ancak gizli olarak araştırmacılar tarafından fark edildiği söylenebilir. İçinde bulunduğumuz dönemin çevresel endişeleri kapsamında çalışmada önceki çalışmalardan farklı olarak, işletme sahiplerinin sürdürülebilirliği ön planda tutmaları ve bunu bir girişimcilik motivasyon faktörü olarak görmeleri sürdürülebilirliğin öneminin her geçen gün arttığı çağımızda önemli bir sonuç olarak düşünülmektedir ve kadın girişimcileri belki de erkeklerden ayıran bir özellik olarak değerlendirilebilir. Ayrıca mülteci kadın girişimci olmak konusuna da değinilen çalışmada gelişmekte olan ekonomilerde mülteci kadın girişimcilerin verileri de analize dahil edilmiştir. Ancak gelecekte mülteci kadın girişimciler konusunun detaylı incelenmesinin gerekliliği sonucunu da ortaya koymuştur. Tartışma – Elde edilen sonuçlar ışığında, destekleyici girişimcilik ekosisteminin oluşabilmesi için özellikle dışsal faktörlerin iyileştirilmesi gerekmektedir. En önemli dışsal faktörlerden bir olan kültür, girişimcilik eğitimi ile şekillenebilecektir. Farklı beklenti ve davranışlara yönelik tek tip girişimcilik eğitimi yerine bireyin zihinsel haritasına yönelik farklı girişimcilik eğitim programlarının hazırlanması toplumda girişimcilik kültürünün verimli bir şekilde oluşturularak girişimcilik bilincinin gelişmesine ve desteklenmesine olanak tanıyacaktır.