Turistik Çekiciliklerin Markalaşmalarında Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı turistik çekiciliklerin markalaşmalarında turist rehberlerinin katkılarını ortaya koymaktır. Ülkelerin ve şehirlerin markalaşma çalışmalarının yoğun olarak yürütüldüğü günümüzde, turistik çekiciliklerin markalaştırılabilmeleri mümkün görülmektedir. Bu bağlamda, bu çalışma ile çekiciliklerin tanınmaları ve markalaşmalarında önemli bir yeri olduğu düşünülen turların başrol oyuncuları olan turist rehberlerinin görüş ve önerilerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Turist rehberlerinin çekiciliklerin markalaştırılmaları sürecinde doğrudan veya dolaylı olarak nasıl yer aldıkları, çekiciliklerin turistik olarak yapılandırılmalarında ve turlara dâhil edilme süreçlerinde katkıda bulunup bulunmadıkları gibi konuları tespit etmeyi amaçlaması, bu çalışmayı önemli kılmaktadır.Yöntem: Araştırmanın evrenini Türkiye'deki turist rehberleri oluşturmaktadır ve kolayda örnekleme yöntemi ile turist rehberlerine ulaşmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda Türkiye Turist Rehberleri Birliği'ne ve Türkiye'deki meslek odalarına üye olan turist rehberlerine anket soruları elektronik posta yoluyla online anket olarak gönderilmiştir. Ayrıca sosyal medyadaki rehber gruplarına da iletilmiştir. Anket soruları literatürde yer alan turist rehberlerinin rolleri ve García, Gómez, Molina'nın (2011) destinasyon marka ölçeğinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında 82 turist rehberinden geri dönüş alınmıştır. Elde edilen verilere güvenirlik analizi ve tanımlayıcı analizler (frekans ve yüzde) uygulanarak veriler yorumlanmıştır.Bulgular: Turist rehberlerinin yaklaşık olarak yarısı Efes'i markalaşma düzeyi en yüksek olan çekicilik olarak gördüklerini ifade ederken Pamukkale çok az rehber tarafından markalaşmış bir çekicilik olarak ifade edilmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, rehberler tarafından çekiciliklerin markalaşmalarında en fazla katkısı olan rehber rolünün kültür ve tarih anlatımı, farkındalık oluşturma, bilgilendirme ve hikâye ve efsane anlatımı olarak görüldüğü ortaya çıkmaktadır. Tur programlarının hazırlanma süreçlerinde katkıda bulundukları görülen rehberlerin anlatımlarında markalaşma için gerekli olduğu düşünülen unsurlara yer verdikleri tespit edilmektedir. Ayrıca hem çekicilikler, hem turist davranışları hem de turlar hakkında en fazla bilgi sahibi olan rehberler, çekiciliklerin markalaşmalarının önündeki engeller hakkındaki görüşlerini bildirmişlerdir.

Experiential Tourist Guiding: A Conceptual Framework and Model Suggestion

“…makro faktörler üzerinde etkisi olduğu bilinmektedir. Bu yönleriyle turist rehberi; destinasyonlar açısından bir stratejist (Akyurt Kurnaz, 2020), deneyim ve marka tasarımcısı (Mazan ve Özdemir, 2020), sürdürülebilir turizm gelişiminin paydaşı (Avcıkurt ve Güdü Demirbulat, 2016) ve başarının temel anahtarlarından biridir. Adeta turizmin ruhu olarak nitelendirilen (Sandaruwani ve Gnanapala, 2016) turist rehberi; güncel gelişmeler ışığında kendini sürekli yenileyerek, rehberlik hizmetlerini ve deneyimlerini çağdaş turistin gereksinimlerine uyumlaştıran dönüştürücü bir kimliğe de sahiptir.…”

Hitit ve Çorum Turu Önerisi (Hittite and ÇorumTour Proposal)

“…Son dönemlerde destinasyonların turizm açısından ele alındığı çalışmalarda rehberlerden yararlanılmaya başlanmıştır (Erkol Bayram, 2019;Kaya vd., 2019;Akyurt Kurnaz, 2020;Bilgin vd., 2020;Efendi ve Atay, 2020;Gündüz ve Ayyıldız, 2020;Mazan ve Özdemir, 2020). Bu çalışmada da profesyonel turist rehberleri çalışma grubu olarak kullanılmıştır.…”