Trwanie granic rozbiorowych w praktykach, kolekcjach i krajobrazie

Abstract

The Ongoing Existence of Partition Borders in Practices, Collections and Landscape: In Search of Common Points of Sociology, Museology and Landscape Architecture
 The subject of this paper is the phenomenon of the so called phantom borders – former political borders, presently non‑existing, however influencing the social environment. Concentrating on practices, collections and landscape we attempt to integrate three disciplines: sociology, museology and landscape architecture to study today’s manifestations of these boundaries separating the territories of Poland for 123 years. Recognizing the perspective of borderscaping we assume (phantom) borders as complex and multilevel phenomena thus requiring holistic approach reflected in the application of aforementioned disciplines during intensive ethnographic studies of former Kingdom of Poland and Kingdom of Galicia borderland communities. We argue that successful integration of methods can be based on the assumption of materiality as a common element of interactions, collections and space, making possible – in the second step – a study of meanings invoked by these tangible components and then a recreation of material‑symbolic systems shaping everyday life and festive times of phantom‑borderlands communities.

Znaczenie rekonstrukcji granic reliktowych na przykładzie granicy pomiędzy monarchią austro-węgierską a Imperium Rosyjskim

“…Dawne podziały mają mniejsze bądź większe znaczenie dla życia społecznego, a zatem przejawianie się granic fantomowych może odzwierciedlać się nie tylko w reliktach materialnych, ale również w praktykach, w tym w używanym słownictwie (Gajdek, Porczyński, 2019) . Różnice mogą dotyczyć też aspektów takich jak podział administracyjny, normy społeczne, ideologie itp .…”

“…Po odzyskaniu niepodległości granice są najczęściej zacierane i wypierane z pamięci zbiorowej, ale jednocześnie widnieją na mapach, zwłaszcza jako efekt nowych podziałów administracyjnych . "Pozostawianie nośników pamięci w postaci słupów granicznych wydaje się rodzajem aktu założycielskiego nowej wspólnoty narodowej, niewymazującym jednakże 123 lat niewoli" (Gajdek, Porczyński, 2019) . Bezpośrednie ślady demarkacji granic reliktowych należą do 4 "Tą drogą w czerwcu 1901 roku przeprowadzony został przez granicę Józef Piłsudski, który uciekł z więziennego szpitala w Petersburgu .…”

“…Dodatkowo znaki graniczne są odtworzone w rekonstrukcjach przejść granicznych oraz przeniesione do muzeów . Słupy pozostały "zakładką" tkwiącą symbolicznie w przeszłości i przestrzegającą przed tym, co było (Gajdek, Porczyński, 2019) .…”

“…Są to obiekty nieautentyczne, mające jednak na celu przywoływanie zjawisk z przeszłości . Można je nazwać implantami przeszłości, jak określa to Golka (2009), a za nim na przykładzie omawianej granicy (Gajdek, Porczyński, 2019) .…”