Toplum Ruh Sağliği Merkezleri̇nden Hi̇zmet Alan Ağir Ruhsal Hastaliğa Sahi̇p Bi̇reyleri̇n Sosyal İşlevselli̇ği̇ni̇n İncelenmesi̇

Abstract

Bu araştırma, Ankara ili örneğinde Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinden (TRSM) hizmet alan ağır ruhsal hastalığa sahip (ARHS) bireylerin algıladıkları sosyal damganlama düzeyini ve algıladıkları damgalanma ile sosyodemografik özelikleri, hastalık süreçleri, TRSM'den hizmet alma süreçleri ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın örneklemini, Ankara ilinde bulunan 3 TRSM'den, en az 6 aydır hizmet alan, en az ayda bir olmak üzere merkeze düzenli gelen, DSM -IV-TR tanı ölçütlerine göre ağır ruhsal hastalıklardan birine ait teşhise sahip olan, ailesi ile beraber veya yalnız yaşayan ve araştırmaya gönüllü katılım sağlamak isteyen 138 ARHS birey oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Sosyodemografik Veri Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin incelenmesinde, Mann-Whitney U Testi ve Sperman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. ARHS bireylerin algıladıkları sosyal damgalanmanın yüksek olmakla birlikte, erkeklerde kadınlara göre, birileri ile yaşayan bireylerde yalnız yaşayanlara göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0,05). ARHS bireylerin algıladıkları damgalanma ile özel bir insan desteği arasında negatif yönlü zayıf (-.255), arkadaş desteği (-.371) ve toplam sosyal destek puanı (-.362) arasında negatif yönlü orta kuvvetli anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Elde edilen bulgular, TRSM'lerce ARHS bireylerin algıladıkları sosyal damgalanmayı azaltmaya yönelik planlanacak ve gerçekleştirilecek damga karşıtı uygulamalarda, toplumsal cinsiyet kavramına, yaşam biçimi farklılıklarına ve sosyal destek sistemlerinin varlığına önemle yer verilmelidir.

Mental Healthcare Policy Reform in Turkey: A Qualitative Study on the Perspectives of User Groups

“…The knowledge, skills, legitimacy and effectiveness of social workers are also among those that need to be developed. These social workers should be committed to social work principles like human rights, empowerment, respect for differences, equitable access to services, advocacy and self-determination (Başer et al 2013;Attepe-Özden, 2015;Bekiroğlu & Demiröz, 2020). Social workers should undertake their three key roles in the system for carrying out the lack of social support mechanisms (stigmatization; employment support; regular income support, and housing support) that were emphasized in this article.…”

Ruhsal Hastalığa Sahip Bireylere Yönelik Damgalama: Etkileyen Faktörlere ve Bireyler Üzerindeki Etkilerine Dair Kavramsal Bir Çalışma

“…Dolayısıyla, bireylerin toplumsal hayattan giderek daha fazla kaçınır hale gelmelerine neden olmaktadır (Gerlinger vd., 2013). Bireylerin kendilerini toplumdan daha çok soyutlayarak küçük bir çevreye hapsetmesi, sosyal hayata katılımını azaltması, damgalanma nedeniyle tedavi hizmetine daha az başvurması sosyal işlevselliklerini olumsuz etkilemektedir (Bekiroğlu ve Demiröz, 2020b;Gerlinger vd., 2013;Hawke vd., 2013;Livingston ve Boyd, 2010).…”

“…Alanyazında algılanan/deneyimlenen damgalamanın ruhsal hastalığa sahip bireylerin; depresyon (Sibitz vd., 2011;Świtaj vd., 2016) ve kaygı düzeyini arttırdığı (Birchwood vd., 2007), gizlilik ve başa çıkma stratejisi olarak sosyal hayattan daha fazla geri çekilmelerine neden olduğu (Kleim vd., 2008), yaşam kalitesini (Świtaj vd., 2016), öz-yeterliliğini (Kleim vd., 2008), benlik saygısını (Lysaker vd., 2008) ve sosyal işlevselliğini azalttığı (Bekiroğlu ve Demiröz, 2020b) bildirilmiştir (Gerlinger vd., 2013).…”

“…Bireylerde damgalanma düzeyi arttıkça kişilerin tedavi hizmetine daha az başvurduğu, bu durumunda hastalığın seyrini olumsuz etkilediği bilinmektedir. Özellikle hastalıkla birlikte kişilerde görülen sosyal ilişki kurmada isteksizliğin tedavi almayı aksatarak bu kişileri olumsuz etkilediği bilinmektedir (Bekiroğlu ve Demiröz, 2020b).…”

Reliability and Validity of the Turkish Version of the Community Integration Measure for Individuals with Severe Mental Illness and Their Family Members

“…Toplum temelli ruh sağlığı hizmetlerinin odağında, bireylerin yaşadıkları çevreden koparılmadıkları bir tedavi sisteminde desteklenerek kendilerine yetebilir hale gelebilmelerinin sağlanması yer almaktadır (Bekiroğlu ve Demiröz, 2020). Bu yönüyle ruhsal hastalığı olan bireylerin yaşadıkları ortamda takip ve tedavilerinin yapılarak, toplumun dışına atılmadan toplumla birlikte yaşamaları amaçlanmaktadır.…”