Tijd voor toekomstplannen

Abstract

Met de uitreiking van de eerste verblijfsvergunning aan een Congolees gezin, gaf staatssecretaris Albayrak op 5 juli de aftrap voor de uitvoering van het generaal pardon. Anne Lansberg, medewerker van Nidos, begeleidde jarenlang ama's en ex-ama's. Siemen Spinder, die werkt aan een hulpverleningsmethodiek voor deze groep, praat met haar.Op 15 juni trad de 'Regeling afwikkeling nalatenschap oude Vreemdelingenwet' in werking, die drie dagen eerder door de Tweede Kamer was aangenomen. De uitvoering is nu in volle gang. De blije gezichten en prachtige kleurenfoto's in de media staan in schril contrast tot de ellende die mensen in voorgaande jaren meemaakten. Dat geldt ook voor de groep van jongvolwassenen die vo´o´r 1 april 2001 als alleenstaande minderjarige asielzoeker (ama) naar Nederland kwamen. Zij leefden jarenlang in voortdurende onzekerheid over hun mogelijkheden tot legaal verblijf in Nederland. Met beperkte middelen van bestaan, maar met steun van particulieren en instanties, waaronder Nidos, hebben zij kunnen overleven. VoogdWie nog geen achttien is en zonder ouder(s) Nederland inreist om hier asiel aan te vragen, heeft geen volwassene die het gezag over hem of haar uitoefent. Een dergelijke persoon moet er op grond van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek wel zijn. Nidos voorziet in dat gemis. Via Nidos krijgt een alleenstaande minderjarige asielzoeker een voogd toegewezen. De voogd vervult uiterlijk tot de meerderjarigheid of anders zolang dat nodig is de gezagsrol. Die rol is voor wat betreft rechten en plichten vergelijkbaar met de rol van een ouder. De termen voogdij en voogd worden gebruikt om aan te geven dat de relatie tussen de wettelijk verantwoordelijke volwassene en jeugdige niet berust op een biologische band. De kantonrechter wijst de voogdij toe.Een Nidos-medewerker heeft een aantal van die voogdij-jongeren onder zijn of haar hoede. Voor die functie is een hbo-opleiding vereist: MWD en SPH komen het meest voor. De (wettelijke) taak van de voogd bestaat eruit ervoor te zorgen dat de jeugdigen onder zo goed mogelijke omstandigheden opgroeien en opgevoed worden.Naast de zorg voor ama's speelt Nidos ook een rol in de jeugdbescherming als gezinsvoogdij-instelling. Nidosmedewerkers kunnen dus voor een deel van hun functie ook gezinsvoogd zijn: namelijk van kinderen die opgroeien in een vluchtelingengezin en in hun ontwikkeling zodanig bedreigd worden dat de kinderrechter een ondertoezichtstelling (ots) uitspreekt. Als het om vluchtelingengezinnen gaat, draagt de rechter de uitvoering van de ots op aan Nidos. Achttien-plusHet overheidsbeleid ten aanzien van ama's is in 2001 drastisch veranderd. Voor die tijd werden ama's in de praktijk niet teruggestuurd, maar kregen de meesten een verblijfsvergunning. In de uitvoering van het beleid stonden het verblijf en de integratie in de Nederlandse samenleving centraal. Met de nieuwe Vreemdelingenwet van 2001 zijn de voorwaarden voor verblijf aangescherpt. Voorbereiding op terugkeer naar het land van herkomst werd kernpunt van het beleid.