THIẾT KẾ LƯỢC ĐỒ LỚP UML CÓ YẾU TỐ THỜI GIAN TỪ MÔ HÌNH TimeER

Abstract

Từ khóa-Mô hình dữ liệu mức khái niệm, thiết kế cơ sở dữ liệu có yếu tố thời gian, mô hình TimeER, sơ đồ lớp UML I. GIỚI THIỆULược đồ lớp UML là mô hình dữ liệu mức khái niệm thường được sử dụng phổ biến cho việc thiết kế các hệ thống thông tin quản lý hiện nay. Ưu điểm của thiết kế hệ thống bằng UML là khả năng mô tả và phản ảnh tốt thế giới thực của các hệ thống thông tin. Ngoài ra nó còn được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các nhà phát triển (Rational Rose, Enterprise Architect,…) nên việc thiết kế UML đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng các lược đồ lớp UML để thiết kế các cơ sở dữ liệu có yếu tố thời gian thì không thực sự dễ dàng, bởi vì không "gần gũi" với thế giới thực.Mô hình ER (Entity -Relationship) cũng là một mô hình dữ liệu mức khái niệm để mô tả hệ thống được đề xuất bởi Chen (1976). Mô hình EER (Extended ER) [4] là một mở rộng của mô hình ER dựa vào tiếp cận hướng đối tượng. Mô hình TimeER [5] là một mở rộng của mô hình EER theo hướng tiếp cận hỗ trợ yếu tố thời gian của các hệ thống sao cho "gần gũi" với các thế giới thực có nhu cầu hỗ trợ yếu tố thời gian.Mô hình ER và lược đồ lớp UML có các thành phần tương đồng nhau nên từ lâu đã có nhiều nghiên cứu về việc chuyển đổi từ mô hình EER sang lược đồ lớp UML và ngược lại [1][2] [10]. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào bàn về việc chuyển đổi mô hình TimeER sang lược đồ lớp UML.Trong bài báo này, chúng tôi trình bày một phương pháp chuyển đổi mô hình EER sang lược đồ lớp UML dựa vào các quy tắc chuyển đổi đã được đề xuất trước đây. Đồng thời, chúng tôi bổ sung thêm các quy tắc chuyển đổi các thành phần có liên quan đến yếu tố thời gian trên mô hình TimeER sang lược đồ lớp UML. Theo đó, cấu trúc của bài báo này ở các phần tiếp theo là như sau. Phần II sẽ giới thiệu sơ lược về mô hình TimeER và UML. Phần III trình bày một phương pháp chuyển mô hình EER sang lược đồ lớp UML. Tiếp đến, Phần IV đề xuất các quy tắc chuyển đổi các thành phần có liên quan đến yếu tố thời gian trên mô hình TimeER sang lược đồ lớp UML. Cuối cùng, Phần V là phần kết luận và các thảo luận có liên quan đến hướng nghiên cứu này. II. GIỚI THIỆU MÔ HÌNH TimeER VÀ LƯỢC ĐỒ UML A. Giới thiệu mô hình TimeERMô hình TimeER [5] cho phép hỗ trợ các loại thời gian sau: thời gian sống (thời gian mà một thực thể tồn tại trong thực tế), thời gian hợp lệ (thời gian mà một sự kiện được xem là đúng trong thực tế) và thời gian giao tác (thời gian mà một thực thể/sự kiện là hiện thời trong cơ sở dữ liệu).Mô hình này quy ước rằng, đối với các thực thể, hệ thống chỉ có thể hỗ trợ thời gian sống (Life Span, ký hiệu là LS), hoặc thời gian giao tác (Transaction Time, ký hiệu là TT), hoặc cả hai loại thời gian này (ký hiệu là LT). Còn đối với các thuộc tính, hệ thống chỉ cho phép hỗ trợ thời gian hợp lệ (Valid Time, ký hiệu là VT), hoặc thời gian giao tác (TT) hoặc cả hai loại thời gian này (BiTemporal, ký hiệu là BT). Ngoài ra, do một mối quan hệ có thể xem là một kiểu thực thể hoặc một thuộc tính, nhờ vậy mà người thiết kế có thể xác định các yếu tố thời gian hỗ trợ cho mối quan hệ đó nếu ...