The Role of MMP-2 and MMP-9 in Breast Cancer

Abstract

Matriks metalloproteinaz (MMP)lar kalsiyum ve çinko bağımlı proteolitik enzim ailesidir. Ekstraselüler matriks (ESM) bileşenlerini bozdukları bilinmekle beraber, büyük çoğunluğu geniş substrat spesifitesine sahip olan ve matrikste bulunmayan proteinleri içeren biyolojik aktif moleküllerdir. Organizmanın işleyi-şinde hücreler arası etkileşim ve hücre-ESM etkileşimi kaçınılmaz olduğundan, ESM'nin yeniden şekillenmesinde MMP'ler kilit rol oynamaktadır. 1-3 MMP'ler, ESM'nin yapısını ve bileşimini düzenleyerek, büyüme faktörünün üretiminde ve hücre yüzeyi sinyal sistemlerinin işleyişinde ana rol oynarlar. Meme Kanserinde MMP-2 ve MMP-9'un Rolü The Role of MMP-2 and MMP-9 in Breast Cancer Tuba TAŞKAN a , Aymelek GÖNENÇ a a Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Biyokimya ABD, Ankara, TÜRKİYE ÖZET Matriks metalloproteinaz (MMP)lar kalsiyum ve çinko bağımlı proteolitik enzim ailesidir. Bu ailenin bir üyesi olan MMP-2 ve MMP-9 jelatini, tip IV, V, VII ve X kollajeni parçalayan tip IV kollajenazlardır. MMP-2 fibroblastlar, endotel hücreleri ve osteoblastlar; MMP-9 inflamatuar hücreler, tümör hücreleri, keratinositler ve epitel hücreleri tarafından sentezlenmektedir. Jelatinazlar, zimojen olarak salgılanırlar ve prodomainlerin bölünmesi ile aktif formlarına dönüşürler. MMP-2 ve MMP-9, meme kanseri hücrelerinde proliferasyon, migrasyon, invazyon ve metastaza yol açmaktadır. Hem MMP-2'nin hem de MMP-9'un, meme kanseri tedavisine yönelik olarak polimorfizmlerini ve ekspresyonlarını/aktivitelerini araştıran çalışmalar bulunmaktadır. Meme kanseri progresyonu ve metastazındaki önemli rolleri nedeni ile bu enzimlerin ortak fonksiyonel polimorfizmlerinin, hasta sağkalımını da içeren fenotipik özellikleriyle meme kanseri gelişimine katkıda bulunduğu bildirilmektedir. Di-2-Etilheksilfitalat, PAX6, hücresel prion proteini, natriüretik peptid reseptörü A, aktif lökosit hücre adezyon molekülü, EZH2, eGFR'nin ligand EGF ile etkileşimi, integrin ve integrin olmayan reseptörlerle etkileşim, TF-FVIIa/tripsin aracılı proteaz ile reseptör 2'nin aktivasyonu ile MMP-2 ve/veya MMP-9'un ekspresyonunun arttığı gösterilmektedir. Meme kanserinde invazyon ve metastaz üzerindeki etkileri nedeni ile potansiyel tedavi hedefi olarak MMP-2 ve MMP-9'u inhibe etmeye yönelik olarak Alisol A, Casticin, Orientin, Luteolin ve [15]pyN5 ve [16]pyN5 üzerinde yapılan çalışmalar bulunmaktadır. Bu derlemede, meme kanserinde MMP-2 ve MMP-9'un rolü, polimorfizmleri, bu enzimlerin ekspresyonunu/aktivitesini artıran etkileşimleri, moleküller ile inhibisyonları incelenecek ve son yıllarda yapılan çalışmalar sunulacaktır. Anah tar Ke li me ler: Matriks metalloproteinaz; jelatinaz; MMP-2; MMP-9; meme kanseri ABS TRACT Matrix metalloproteinases (MMPs) are a family of calcium and zinc-dependent proteolytic enzymes. MMP-2 and MMP-9 are members of this family; type IV collagenases which degrade gelatin, types IV, V, VII and X collagen. MMP-2 is synthesized by fibroblasts, endothelial cells and osteoblasts, MMP-9 is synthesized by inflammatory cells, tumor cells, keratinocytes a...