The Old Testament Background of “Ecce Homo” in John 19:5

Abstract

Pilate's declaration ἰδοὺ ὁ ἄνθρωπος found in John 19:5 has given rise to a number of interpretations that seem in basic agreement, yet, at the same time, many others of a divergent and opposing nature. Among the many treatments of this verse is a whole set of proposals that see in Pilate's words an allusion to various Old Testament texts. The present article aims at presenting the range of these scholarly interpretations (both older and modern ones) which resort to an Old Testament background for the famous ecce homo phrase. The article then focuses the discussion on Daniel's "Son of Man", the Isaianic "Suffering Servant", the messianic "man" of Zec 6:12 and Num 24:17 (LXX), Adamic typology, the king of 1 Sm 9:17, and finally the figure of the bridegroom from the Song of Songs. In each case, an evaluation of the hypothetical Old Testament background is given. The author concurs with the idea of multiple intertextual Old Testament references encapsulated in Pilate's ecce homo utterance. Streszczenie. Słowa Piłata ἰδοὺ ὁ ἄνθρωπος (J 19,5) spotkały się z całą gamą różnorodnych interpretacji, czasem wzajemnie się wykluczających. Wśród nich znajdują się także propozycje widzące w wypowiedzi Piłata aluzję do kilku tekstów starotestamentowych. Niniejszy artykuł jest krytyczną prezentacją tych propozycji. Zostały zatem omówione interpretacje wskazujące na "Syna Człowieczego" z Księgi Daniela, Izajaszowego "Cierpiącego Sługę", mesjańskiego "człowieka" z Za 6,12 i Lb 24,17 (LXX), Adama z Księgi Rodzaju, króla z 1 Sm 9,17 oraz oblubieńca z Pieśni nad Pieśniami. W każdym przypadku przestawiono krytyczną ocenę danej interpretacji. Autor przychyla się do stanowiska uznającego jednoczesne istnienie aluzji do wielu tekstów starotestamentowych w Piłatowym stwierdzeniu "Oto człowiek!"