The mosul question and the Turkish republic: Before and after the frontier treaty, 1926

Bi̇ri̇nci̇ Dünya Savaşi’nin Ardindan Osmanli Ortadoğusu’nda Yeni̇ Düzen Arayişlarindan Bi̇r Kesi̇t: İran’in Musul Si̇yaseti̇ (1918-1926)

“…Turkey, under the leadership of Mustafa Kemal, aimed to push the other interlocutor of the subject, England, at the table, by pulling Iran under the leadership of Rıza Han, who acted with a new understanding like himself, with the understanding that they had common denominators on the Mosul Birinci Dünya Savaşı 'nın Ardından Osmanlı Ortadoğusu'nda Yeni Düzen Arayışlarından Bir Kesit: İran'ın Musul Siyaseti (1918-1926…”

“…Ayrıca Türkiye'nin Cumhuriyeti ilan etmesi ve arkasından Halifeliği kaldırıp din ve devlet işlerini Uyar, Arap-Fars Şiîliği Bağlamında, s. 110-113;Nakash, Irak'ta Pandora'nın, s. 102-104;Teke-Aydoğan, ''Memduh Şevket Bey'in'', s. 362-vd. Birinci Dünya Savaşı'nın Ardından Osmanlı Ortadoğusu'nda Yeni Düzen Arayışlarından Bir Kesit: İran'ın Musul Siyaseti (1918-1926 arasında icra edilen Lozan ve Haliç görüşmelerine hatta Cemiyet-i Akvam münasebetlerine dahil olmaya çalışmıştır. Buna mukabil Türkiye ve İngiltere, İran'ın etki alanı çerçevesinde Musul üzerinden elde etmek istediği birtakım siyasî, askerî, sosyal ve iktisadi kazanımları görerek onun Musul konusunda öne çıkma eğilimini her daim boşa çıkarmışlardır.…”

“…Örneğin Musul Valisi Memduh tarafından Dahiliye Nezaretine gönderilen 20 Şubat 1334 (20 Şubat 1918) tarihli yazıda vilayette yer alan İran ve memalik-i müstevliye (işgal edilmiş topraklardan) 14 mültecilerinden memleketine gitmek isteyen bazı kişilerin iaşelerini karşılayacak miktar kendilerine verilmediği takdirde onların hareketlerinin mümkün olmadığı belirtilmiş ve bu sebepten onlara hareketlerini sağlayacak seviyede paranın verilmesi Yayınları, İstanbul 2005, s. 187; Minorsky, Musul, s. 21-23, 41;Şimşir, ''Musul Sorunu'', s. 861;Kaymaz, Musul, s. 29-34. 12 Esasında -1908-1918 Stewart, ''Soviet Military Intervention in Iran, 1920-1926'', Parameters, Vol., 11, No., 1, (1981, s. 24-25; Pezhmann Dailami, ''The Bolshevik Revolution and the Genesis of Communism in Iran, 1917-1920'', Central Asian Survey, Vol., 11, No., 3, (1992, s. 51-82; Peter Sluglett, ''The Waning of Empires: The British, the Ottomans and the Russians in the Caucasus and North Iran, 1917-1921'', Middle East Critique, Vol., 23, No. 2, (2014Vahdet Keleşyılmaz, Teşkilât-ı Mahsusâ'nın Hindistan Misyonu (1914-1918), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999Ü.…”

“…İran'ın mevcut durumdaki güçsüz profili ise başta Osmanlı Devleti olmak üzere adı geçen diğer devletlerin iştahlarını daha fazla kabartmış olacak ki onlar buraya yönelik faaliyetlerini hız kesmeden sürdürmüşlerdir. Ancak ifade edilen devletler içerisinde bilhassa Osmanlı Devleti, İran'ın mevcut durumundan Birinci Dünya Savaşı'nın Ardından Osmanlı Ortadoğusu'nda Yeni Düzen Arayışlarından Bir Kesit: İran'ın Musul Siyaseti (1918-1926…”