The Influence of Bohemian and Moravian Land Law on the Content of the Land Ordinance of the Duchy of Opole and Racibórz: the Example of Family Law

Abstract

<p>W pracy podjęto próbę oceny zakresu zapożyczeń z czeskiego i morawskiego prawa o ziemi, obecnych w kluczowych dokumentach prawnych Górnego Śląska, uchwalonych w XVI w., mianowicie Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego, na przykładzie prawa rodzinnego. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza część opisuje proces kodyfikacji na terenie Moraw i Czech oraz w Księstwie Opolsko-Raciborskim. Druga część stanowi analizę formy ordynacji ziemskich. Trzecia część pracy kładzie nacisk na zawartość wybranych tekstów prawnych z zakresu prawa rodzinnego.</p><p>Ponadto, porównanie obejmuje zawartość Ordynacji Ziemskiej Księstwa Cieszyńskiego oraz kluczowy dla sprawy zbiór aktów prawa miejskiego Królestwa Czeskiego. Szczególną uwagę zwrócono na artykuły związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi. Część poświęcona wspomnianej problematyce bierze pod uwagę możliwość adaptacji ustaw z prawa rzymskiego. Chociaż wiele przepisów zawartych w treści Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest podobna do Ordynacji Ziemskiej w Czechach i na Morawach, stwierdzenie o przejęciu tychże praw może okazać się nazbyt śmiałe, jako że podobieństwo zauważalne jest jedynie w przypadku podstawowych zasad, nie zaś na poziomie sposobu formułowania tekstu.</p>Bardziej prawdopodobną wydaje się być możliwość, że rozwiązania zawarte w Ordynacji wywodziły się z prawa rzymskiego, co stanowiło powszechną praktykę na terenie ówczesnej Europy Środkowej. W rzeczywistości, jedynym udowodnionym przykładem bezpośredniego przejęcia czeskiego i morawskiego prawa o ziemi obecnego w zarządzeniach Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest akt prawny <em>Jak sirotci poručníky své kvitovati mají</em>, zaczerpnięty z Ordynacji Ziemskiej Moraw z okresu 1535–1562, który jest identyczny zarówno pod względem treści, jak i sposobu sformułowania.

Legal Aspects Regarding Dowry Right in Land in the Early Modern Era

“…144 He bases his argument on the roots of those sources, for both had emerged from the Great Privileges given by the King, and thus he argues that the following provisions were adopted from the Bohemian Law. 145 The other stand, mentioned by Pavla Slavníčková, introduces the idea that a reception of the Bohemian Ordonnances into the Silesian Codes is unlikely and that the similarities more likely originate from the Moravian Ordonnance, 146 and possibly as a reception of Roman Law. 147 It is not within the scope of this submission to address any of those theories, although it should be said that the Moravian influence, next to the Polish one and that of other Upper Silesian codifications is apparent also in the Cieszyn Ordonnance, as said by Erich Šefčík, who dedicated his work to Silesian history.…”