Amaç: Bu çalışma hemodiyaliz uygulanan hastalarda hastalık
algısı, umut ve hasta güçlendirme düzeyleri arasındaki ilişkinin
incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu
araştırma, İstanbul’da Kasım 2023 ile Ocak 2024 tarihleri
arasında 253 hemodiyaliz hastası ile yapıldı. Çalışma verileri,
“Kişisel Bilgi Formu, Hastalık Algısı Ölçeği, Sürekli Umut
Ölçeği, Hasta Güçlendirme Ölçeği” ile yüz yüze görüşme
yoluyla toplandı.
Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 57,13±14,32 yıl,
hemodiyalize girme süresi 71,34±65,6 ay olup Hastalık Algısı
Ölçeği alt boyutlarından Hastalık tipi 4,43±2,99, Süre
(akut/kronik) 18,35±1,99, Sonuçlar 19,39±5,16, Kişisel kontrol
18,52±3,03, Tedavi kontrolü 17,12±2,98, Hastalığı anlayabilme
13,79±3,94, Süre (döngüsel) 14,62±3,36, Duygusal temsiller
18,56±6,2, Psikolojik atıflar 18,69±5,2, Risk faktörleri
21,27±6,72, Bağışıklık 9,68±2,77, Kaza veya şans 5,33±2,08
bulundu. Sürekli Umut Ölçeği 39,64±11,32, Hasta Güçlendirme
Ölçeği alt boyutlarından Karar alma 3,33±0,8, Kimlik özdeşlik
3,12±0,98, Kişisel kontrol 3,36±1,02, Bilme anlama 3,42±0,96
ve Başkaları ile etkileşim 3,26±1,1 puan bulundu. Sürekli Umut
Ölçeği ile sonuçlar (r=-,300, p<0,01), hastalığı anlayabilme (r=-
,337, p<0,01) ve duygusal temsiller (r=-,191, p<0,01) arasında
ve Hasta Güçlendirme Ölçeği ile sonuçlar (r=-,364, p<0,01),
Hastalığı anlayabilme (r=-,448, p<0,01) ve Duygusal temsiller
(r=-,279, p<0,01) arasında negatif ilişki saptandı. Sürekli Umut
Ölçeği ve alt boyutları ile Hasta Güçlendirme Ölçeği arasında
pozitif ilişki saptandı (r=,762, p<0,01). Özette veriler uzun ve
çok fazla sayısal bulgular üzerinden verilmiş. Verilmek istenen
mesaj anlaşılmıyor.
Sonuç: Hastalığın negatif sonuçlarının, kişinin hastalığını iyi
kavrama düzeyini ve kişinin hastalığıyla ilgili endişelerini, umut
ve güçlendirme düzeylerini azalttığı belirlendi. Hastaların umut
düzeyi artıkça güçlendirme düzeylerinin de arttığı saptandı.