The European Banking Union as a contributing factor to financial stability

Abstract

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση εμφανίστηκε ως απάντηση στην οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2007 στις ΗΠΑ και την επακόλουθη κρίση του δημόσιου χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με σκοπό την αντιμετώπιση των αδυναμιών που προέκυψαν, προωθώντας τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Τραπεζική Ένωση καθιέρωσε δύο πυλώνες και συγκεκριμένα τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας το 2014 και τον Μηχανισμό Ενιαίας Εξυγίανσης το 2016, ενώ ο τρίτος πυλώνας, που αφορά ένα Ευρωπαϊκό Σύστημα Εγγύησης Τραπεζικών Καταθέσεων, βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση. Λαμβάνοντας υπόψη το νομικό καθεστώς και τις κατευθυντήριες γραμμές συντονισμού πολιτικής των εμπλεκόμενων θεσμικών οργάνων, που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση, αυτή η διδακτορική διατριβή εξετάζει καταρχάς κριτικά τη δομή διακυβέρνησης αυτών των τριών πυλώνων σε μια προσπάθεια να προσδιορίσει τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης έως τον Νοέμβριο του 2020, καθώς και τα στοιχεία που λείπουν από αυτό το καθεστώς. Παρόλο που υπάρχει ευρεία βιβλιογραφία σχετικά με τους τρεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο βαθμό μια Πολιτική Ένωση είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση αυτού του καθεστώτος, καθώς ο πιθανός αντίκτυπος στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάλυση της δομής της Τραπεζικής Ένωσης ακολουθείται από μια κριτική ανάλυση των πιο σημαντικών υποθέσεων εξυγίανσης τραπεζών μέχρι σήμερα και από μια πρωταρχική ερευνητική ανάλυση που προκύπτει από συνεντεύξεις με έξι εμπειρογνώμονες, εκ των οποίων ο καθένας εμπλέκεται σε διαφορετικές πτυχές του καθεστώτος της Τραπεζικής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό το ερευνητικό έργο στοχεύει περαιτέρω στο να αποδείξει το κύριο επιχείρημα αυτής της διδακτορικής διατριβής, το οποίο συνεπάγεται ότι μια Πολιτική Ένωση θα συμβάλει θετικά στην ολοκλήρωση του έργου της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης, και κατά συνέπεια στην προώθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη μείωση των εμποδίων στην οικονομική ολοκλήρωση, τα οποία σύμφωνα με τις συνημμένες συνεντεύξεις, έχουν αποδειχθεί ότι έχουν πολιτική προέλευση. Η φύση αυτής της προέλευσης διαφαίνεται μέσα από την τάση να προσαρμόζεται με πολιτικές παρεμβάσεις η εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας για την Τραπεζική Ένωση σε ρυθμίσεις, που λαμβάνουν χώρα στο όνομα της εθνικής χρηματοπιστωτικής σταθερότητας πλην όμως με ενδεχόμενη ζημία της μακροπρόθεσμης χρηματοοικονομικής ευρωστίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό το πνεύμα, οι συνημμένες συνεντεύξεις αυτής της διατριβής ανέδειξαν τον πολιτικό χαρακτήρα των αδυναμιών και των κενών του ακόμη μη ολοκληρωμένου πλαισίου της Τραπεζικής Ένωσης, επιβεβαιώνοντας έτσι σε μεγάλο βαθμό τα συμπεράσματα αυτής της διδακτορικής διατριβής σχετικά με τη σημασία της ευρύτερης πολιτικής σύγκλισης στην καθιέρωση της απαιτούμενης εποπτείας, στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, στη διαφάνεια, στην εμπιστοσύνη, καθώς και σωστή κατανομή του κόστους αποτυχίας των τραπεζών, που συνολικά θεωρούνται ουσιώδεις παράγοντες για την αποτελεσματικότητα του καθεστώτος της Τραπεζικής Ένωσης με γνώμονα την προώθηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.