The Effect of Forest Fires on Air Quality: The Case of Antalya

Abstract

Hava kirliliği, havanın normal karışımında yer alamayan kirleticilerin suya, canlılara, toprağa, ve materyallere zarar verecek konsantrasyonda ve yeterince uzun süre atmosferde bulunması olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’de gözlemlenen yüksek sıcaklık ve düşük nem gibi atmosferik koşullar, orman yangınları için uygun ortamı meydana getirmektedir. Bitki artıkları ayrıştığında ya da yakıldığında atmosfere karıştıklarından, orman yangınları da hava kirliliğine neden olan sebeplerden biri haline gelebilmektedir. Buradan hareketle yapılan çalışmada Türkiye’de 28 Temmuz–12 Ağustos 2021 tarihleri arasında çıkan orman yangınlarının hava kalitesine olan etkileri incelenmeye çalışılmıştır. Çıkan yangınlardan en fazla etkilenen Antalya ili olduğundan bu il seçilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre 2020 yılı üç yaz ayı (haziran, temmuz ve ağustos) ortalama PM10 konsantrasyonu 44,89 μg/m3, 2021 yılı üç yaz ayı ortalama PM10 konsantrasyonu 37,61 μg/m3 bulunmuştur. PM2.5’un 2020 yılı ortalama konsantrasyonu 18,38 μg/m3, 2021 yılı ortalama konsantrasyonu 19,94 μg/m3’dür. Antalya’da kükürt dioksit yıllık ortalama olarak 2018’de 5,34 μg/m3, 2019’da 5,40 μg/m3, 2020’de 2,92 μg/m3 ve 2021’de 4,13 μg/m3 olarak elde edilmiştir. 2019 Kasım ile 2022 Nisan ayı arasındaki dönemde Antalya’da karbon monoksit (CO) konsantrasyonu en düşük 41,95 (24.05.2020) μg/m3 ve en yüksek 2151,9 μg/m3 (21.12.2021) olarak tespit edilmiştir. Hava kirleticilerin başında gelen ve bu çalışmada ölçümü yapılan PM10, PM2.5, kükürt dioksit (SO2), karbon monoksit (CO) ve ozon (O3) parametrelerinin günlük ve yıllık konsantrasyonlarının limit değerleri sadece PM10 ve PM2.5 için aşılmıştır. Bundan dolayı, çalışmada değerlendirilmesi yapılan hava kirleticilerin 2021 yılı üç yaz ayına ait konsantrasyonlarının 2020 yılı ile yaklaşık benzerlik göstermesinden, gerçekleşen orman yangınının Antalya ve civarında hava kalitesini aşırı derecede olumsuz yönde etkileyen tek ve önemli bir faktör olmadığı söylenebilir.