The Effect of Conventional Investment Instruments on the Share Prices: A Comparative Analysis Based On BIST's Sectors

Abstract

Bu çalışmada geleneksel yatırım araçlarının BIST'teki sektörler bazında hisse senedi fiyatına etkileri zaman serileri ile analiz edilmiştir. Çalışmada Ocak 2004-Haziran 2017 dönemine ait aylık veriler kullanılmıştır. BIST'teki sektörleri temsilen beş model oluşturulmuştur. Çalışmada bağımlı değişken olarak BIST'teki sektörler, bağımsız değişken olarak döviz kuru, altın fiyatı ve faiz oranı ele alınmıştır. Ayrıca 2008 küresel krizi kukla değişken yardımıyla dikkate alınmıştır. Sonuç olarak geleneksel yatırım araçlarının bütün sektörlerde hisse senedi fiyatını negatif etkilediği tespit edilmiştir. Ancak altın fiyatının etkisi istatistiki açıdan anlamlı bulunmamıştır. Anlamlı etki tespit edilen yatırım araçlarından döviz kurunun, hisse senedi fiyatını faiz oranından daha çok etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca bu etkinin en çok BIST Mali Endeksinde en az ise BIST Hizmet Endeksinde olduğu görülmüştür.

Makro Ekonomi̇k Faktörler İle Borsa İstanbul Hi̇sse Senedi̇ Endeksleri̇ Geti̇ri̇leri̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇

“…Toda-Yamamoto nedensellik analizinin yapıldığı araştırma bulgularına göre BIST100 ile para arzı ve döviz kuru arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi; TÜFE'den BIST100'e, BIST100'den ise ihracatın ithalatı karşılama oranı ve faiz oranına ise tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Güngör ve Polat (2020) 2004 ve 2017 yılları arasında geleneksel yatırım araçlarının Borsa İstanbul'da hisse senedi getirilerine etkilerini inceledikleri çalışmada bağımsız değişkenler olarak döviz kuru, altın ve faiz oranını kullanmışlardır. Aylık veri ile en küçük kareler yönteminin uygulandığı çalışmada ABD doları ve faiz oranlarının BIST100 endeksi ile istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur.…”

“…Makro ekonomik değişkenlerin hisse senedi piyasası üstündeki etkilerini araştıran ve Borsa İstanbul'u konu alan çalışmalarda çoğunlukla nedensellik analizi uygulanmıştır (Aktaş ve Akdağ, 2013;Poyraz ve Tepeli, 2015;Özer vd., 2011). En küçük kareler yöntemini kullanan çalışmaların ise yoğunlukla BIST100 endeksini analiz ettiği (Kaya vd., 2013;Özer vd., 2011) ya da nispeten dar bir makro ekonomik değişken setinden faydalandığı görülmektedir (Güngör ve Polat, 2020). Yatırımcıların karar alma süreçlerine katkı sağlamanın ön planda tutulduğu bu çalışmada değişkenlerin dönemsel yüzdesel değişimleri kullanılmış ve bütün değişkenlerin durağan olması nedeniyle yöntem olarak en küçük kareler tercih edilmiştir.…”

Asymmetric Causalty Relationship Between Alternative Investment Instruments and Stock Prices: The Türki̇ye Sample

“…However, the high risk of investments in the stock market has led individual investors to various alternative investment instruments. Among the most important alternative investment instruments that individual investors may prefer are foreign exchange, gold and interest (Güngör & Polat, 2020). Research indicates that traditional investment instruments generally have a negative impact on stocks.…”