Tengsl D-vítamíns og áhættuþátta hjarta- og æðasjúkdóma meðal íslenskra barna

Abstract

InngangurMikilvaegi D-vítamíns fyrir þróun heilbrigðra beina og eðlilegra kalkgilda hefur verið þekkt í langan tíma en á síðustu árum hefur komið í ljós að D-vítamín gegnir einnig mikilvaegu hlutverki í ýmsum öðrum líffaerakerfum. Þannig virðist D-vítamín stjórna seytingu kalkvakahormóns, 1 hafa áhrif á renín-angíótensín-aldosterón kerfið 2 og ennfremur hefur D-vítamín bein áhrif á hjartavöðva og aeðaþel.3 Skortur á D-vítamíni hefur verið tengdur við háþrýsting, hjartadrep, heilablóðfall og aðra hjarta-og aeða-sjúkdóma, svo sem sykursýki, hjartabilun og aeðakölkun. 4 Þversniðsrannsóknir hafa sýnt fram á að lágt gildi D-vítamíns í blóði er tengt auknum líkum á áföllum vegna hjarta-og aeða-sjúkdóma. 5,6 Ekki er nákvaemlega vitað á hvern hátt D-vítamín hefur þessi áhrif. Nýlegar rannsóknir benda til þess að D-vítamín-skortur geti verið sjálfstaeður áhaettuþáttur fyrir hjarta-og aeða-sjúkdóma. Þannig hafa Giovannucci og félagar fundið út að fullorðnir karlmenn sem eru með laegra gildi 25-hýdroxývítamín D en 37,5 nmól/L voru 2,4 sinnum líklegri til að fá hjartadrep en þeir Tilgangur: Að kanna tengsl á milli D-vítamíngilda í blóði og þekktra áhaettu þátta fyrir hjarta-og aeðasjúkdómum meðal heilbrigðra íslenskra barna og jafnframt að kanna þessi tengsl óháð líkamsþyngdarstuðli (BMI). Efniviður/aðferðir: Metin voru tengsl milli styrks 25-hydroxyvítamín D í blóði, líkamsþyngdarstuðuls og sjö áhaettuþátta hjarta-og aeðasjúkdóma (háþrýstings, heildarkólesteróls, HDL, LDL, þríglýceríðs, blóðsykurs og styrks insulíns í blóði). Þátttakendur voru 7 ára skólabörn í 6 grunnskól-um Reykjavíkur, haustið 2006. Það er öfugt samband á milli 25(OH)D og kalkvakahormóns, Dvítamínskortur leiðir til ofstarfsemi kalkvaka (hyperparathyroidism) með haerra gildi kalkvakahormóns. Afleiðingar þessa geta á að minnsta kosti þrennan hátt leitt til aukinnar áhaettu á hjarta-og aeðasjúkdómum: Í fyrsta lagi með auknu insúlínviðnámi og truflun á starfsemi beta-frumna í briskirtli sem leiðir til efnaskiptavillu og sykursýki. Í öðru lagi með því að virkja renín-angíótensín-kerfið og á þann hátt valda haekkuðum blóðþrýstingi sem aftur leið-ir til þykknunar á hjartavöðva. Í þriðja lagi með örvun á bólgum baeði almennt en ekki síst í aeðum. 11-13Aðalmarkmið þessarar rannsóknar var að kanna tengsl á milli 25(OH)D og þessara þekktu áhaettuþátta fyrir hjarta-og aeðasjúk-dómum (HDL, LDL, kólesteróls, blóðþrýstings, blóðsykurs, HbA1c og serum insúlíns) meðal heilbrigðra barna og jafnframt að kanna þessi tengsl óháð líkamsþyngdarstuðli.

Vitamin D status and blood pressure in children and adolescents: a systematic review of observational studies

“…The included studies were published between 2007 [ 95 ] and 2020 [ 47 , 57 , 82 , 92 , 105 ]. The majority of the studies were conducted in the Americas (USA, n = 23 [ 15 , 33 , 34 , 36 , 37 , 40 , 43 , 65 , 66 , 69 , 75 , 79 – 81 , 84 , 86 , 91 , 92 , 95 , 100 , 103 , 107 ]; Latin America, n = 9 [ 53 – 56 , 74 , 83 , 96 – 98 ]; Canada, n = 1 [ 71 ]), followed by Asia ( n = 33) [ 14 , 28 – 32 , 35 , 38 , 39 , 44 , 48 – 50 , 57 – 59 , 61 – 64 , 67 , 68 , 70 , 72 , 73 , 76 – 78 , 88 , 90 , 105 , 106 , 109 ], Europe ( n = 14) [ 42 , 45 – 47 , 51 , 82 , 85 ...…”

“…Among the 36 studies [ 27 – 34 , 38 – 41 , 43 , 44 , 47 , 49 , 51 , 52 , 59 , 63 , 66 , 69 , 71 – 73 , 77 , 81 , 88 , 89 , 92 , 93 , 95 , 96 , 98 , 104 , 108 , 109 ] that did not adjust for potential confounders, ten [ 28 , 29 , 31 , 47 , 73 , 89 , 92 , 95 , 98 , 109 ] found a significant inverse association between vitamin D and SBP (of which three [ 29 , 31 , 109 ] in boys only), while the majority ( n = 25) [ 30 , 32 – 34 , 38 – 41 , 43 , 44 , 49 , 51 , 52 , 59 , 63 , 66 , 69 , 71 , 72 , 77 , 78 , 88 , 93 , 104 , 108 ] did not report such findings. Regarding the relationship between vitamin D and DBP, twelve [ 28 – 32…”

“…Developing and/or applying appropriate eligibility criteria were flawed in seven studies [ 16 , 39 , 49 , 66 , 71 , 95 , 103 ] and were unclear in another eight [ 43 , 44 , 51 , 59 , 73 , 81 , 97 , 104 ]. Interestingly, seven studies [ 43 , 52 , 64 , 66 , 95 , 103 , 106 ] did not describe the measurement of vitamin D, another 30 [ 14 , 16 , 29 , 32 , 37 – 39 , 43 , 49 , 51 , 53 , 54 , 57 , 63 , 66 , 69 , 71 , 72 , 80 – 82 , 86 , 88 , 92 , 98 , 103 , 106 – 109 ] did not provide a detailed description of BP measurement, and 29 [ 28 , 31 , 33 – 36 , 42 , 44 – 46 , 48 , 50 , 52 , 55 , 56 , 58 , 59 , 61 , 67 , 68 , …”

Association between vitamin D and risk of cardiovascular disease in Chinese rural population

“…Many studies have suggested that vitamin D deficiency is a risk factor for T2DM, hypertension, dyslipidemia, obesity and cardiovascular disease. However, previous vitamin D studies have mainly focused on particular subjects, such as children[19], pregnant women[20] middle-aged and elderly population[17]. Therefore, our study was conducted in the rural residents of the Henan province in China, aged 18 to 80 years, covering adults of all ages.…”

D-vítamínbúskapur íslenskra barna og ungmenna: Langtímarannsókn

“…7 Rannsókn á hluta þeirra barna sem tóku þátt í þessari rannsókn sýndi tengsl milli lágrar þéttni D-vítamíns í blóði og áhaettuþátta fyrir hjarta-og aeðasjúkdóma. 8 Ennfremur hafa safngreiningar (meta-analysis) sýnt fram á tengsl aukinnar tíðni vissra krabbameina við lágt D-vítamín 9,10 og hátt D-vítamín hefur verið tengt betri lifun hjá konum með brjóstakrabbamein. 11 Nýleg tvíblind rannsókn þar sem gefið var D-vítamín í þeim til- D-vítamínskortur hefur verið skilgreindur sem S-25(OH)-D gildi ≤37,5 nmól/l og gildi milli 37,5 og 50 nmól/l sem ónógt D-vítamín.…”