Tei̇st Ahlakin Atei̇st Ahlaka Dönüşümü Mü? Yeşi̇l Gece Üzeri̇ne Bi̇r İnceleme

Abstract

Makalemizde Reşat Nuri Güntekin’in (1889-1956) yazdığı Yeşil Gece adlı eserin eleştirel bir tahlilini ortaya koymaya çalışacağız. Reşat Nuri’nin Yeşil Gece adlı romanı Osmanlı İmparatorluğu’nun Türkiye Cumhuriyeti’ne dönüşürken devleti oluşturan insanlarda meydana gelen kimlik değişimini belli ölçüde ortaya koymuştur. Konunun temeli dinî inançlarla yapılan inkılapların veya inkılapçılığın birbiriyle uzlaşmazlığını gösterme isteğidir. Geri kalmanın ve toplumda düşmanca duygular beslemenin sebebi olarak din gösterilmiştir. Amaç dinleri ve özellikle İslam dinini bütün kötülüklerin kaynağı olarak göstermek isteğidir. Fakat Reşat Nuri, halkın yanlış ve hatalı inançlarından hareketle olayı değerlendirmiştir. Yani İslam dininin asli metinlerinde belirtilen şekilde konuya değinilmemiş: hatalı yorum, uygulama ve algılama şekli tercih edilmiştir. Reşat Nuri, eserlerinde yaşadığı dönemin hâkim kültürel formlarının bir yorumunu da sunmuştur. Romanda Doğulu/Müslüman kimliğine sahip olan öznenin içine hapsolduğu anlam mekanizmasından bir çıkış yolu olarak Batılı eğitimi sunması söz konusudur.