Tarihte Küresel Salgın Hastalıklar ve Toplum Hayatına Etkileri

Abstract

Tarihin izahı ve yorumunda dikkate alınması gereken önemli unsurlardan bir tanesi de salgın hastalıklardır. Salgın hastalıkların mahiyeti, korunma yolları ve tedavileri uzun süre tam olarak bilinmemiştir. İnsanlar salgın hastalığın mahiyetini öğreninceye kadar onu Tanrı’nın bir gazabı olarak görmüşler, çoğu zaman da üzerine bir kutsiyet yüklemişlerdir. Eski Çağ’dan günümüze kadar endemik, epidemik ve pandemik karakterli çok sayıda salgın hastalık yaşan-mış ve bu salgınlarda milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir. Veba, sıtma, kolera, sarı humma, çiçek, grip, verem, tifo, tifüs ve frengi hastalıkları kitlesel ölümlere yol açan önemli salgın hastalıklardır. Ancak bunların hepsi aynı anda dünyanın birkaç kıtasını etkisi altına alacak ölçekte salgınlar üretememiştir. Sadece veba, kolera ve grip hastalıklarının insanları etkileyen ve küresel ola-rak bilinen pandemik salgın hastalıklar olduğunu söyleyebiliriz. Dünya, Eski Çağ’dan günümüze kadar, üç veba, yedi kolera ve bugünlerde yaşadığımız sal-gınla birlikte 10’dan fazla grip pandemisi yaşamıştır. Epidemik boyutta kalan ancak çok sayıda insanın ölümüne sebep olan çiçek, sıtma ve sarı humma sal-gınları da en az bu üç hastalık kadar etkili olmuşlardır.Yaşanan bütün küresel salgınların tahribatının yüksek olmasının sebebi, has-talığın tam olarak tanınmamasıdır. Bu yüzden ölüm oranları yüksek, yayılma alanları geniş olmuştur. Salgın hastalıklar; ekonomik, sosyal, psikolojik, kül-türel, siyasi, dinî, coğrafî ve daha birçok bakımdan toplumsal hayatı derinden etkilemiştir.

Salgın Hastalıkların Toplumsal, Dini ve Ruhsal Etkileri

“…Avusturya'nın Graz yerleşim bölgesinde bulunan bir katedralin dış yüzeyinde bulunan fresklerde Tanrı'nın insanlara gönderdiği üç büyük felaketten birinin toplu ölümlere ve yıkımlara yol açan veba salgınları olduğu belirtilmektedir. Hastalıkların Tanrı tarafından gönderilen bir ceza ve disiplin aracı olduğuna inanan insanoğlu, gündelik hayatta sergilediği davranışların İlahi güç tarafından doğru kabul görmediğini düşünmekte ve bu sebeple mecburi bir sosyo-kültürel değişim sürecine girmektedir (Kılıç, 2021).…”

COVİD-19 Pandemisi Sürecinde Uygulanan Maliye Politikaları: Seçilmiş Ülke Örnekleri

“…Grip adıyla tespit edilen ilk salgın, 1173'te İtalya ve Fransa'yı etkileyen epidemidir. 1580 yılında yaşanan grip salgını ise ilk grip pandemisi olarak kabul edilmektedir (Kılıç, 2020). İnfluenza pandemileri, on altıncı yüzyıldan itibaren 10-50 yıl arasında değişen aralıklarla şiddeti ve etkisi değişerek tekrarlanmıştır (Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, 2019).…”

Covi̇d-19 Algisi Üzeri̇ne Sosyoloji̇k Bi̇r Araştirma

“…Tarihteki salgın hastalıkların kısa vadede yarattığı en önde gelen etkilerden bazıları; mahiyetini, kaynağını, sebebini ve tedavisini bilmedikleri bir hastalığın psikolojik olarak yarattığı şok ve paniktir. İnsanlar ölümcül salgın hastalığın çıktığı yerde yaşıyorsa ya hemen oradan kaçmaya çalışmış ya da her şeye boş verip, ailelerini dahi ihmal ederek ölüme teslim olmuştur (Kılıç, 2020). Pandemi döneminde insanların üzerinde oluşan travmatik etkiler sonucunda, bireylerin hayata bakış açılarında ciddi değişimler olmuştur.…”