Taguchi L9(34) ortogonal deney tasarımı kullanılarak Direct Red BWS tekstil boyasının fıstık kabuğu ile adsorpsiyonunda optimum şartların incelenmesi

Abstract

Adsorpsiyon, sulu çözeltilerden boyar maddelerin giderimi için tercih edilen bir yöntemdir. Bu çalışmada, tekstil fabrikasından temin edilen Direct Red BWS boyar maddesinin fıstık kabuğu ile adsorpsiyonu incelenmiştir. Sıcaklık, başlangıç boya konsantrasyonu, başlangıç pH'ı ve adsorbent miktarı adsorpsiyona etki eden parametreler olarak seçilmiştir. Parametrelerin etkin seviyeleri Taguchi L9 ortogonal deney matrisi ile S/N (Sinyal/Gürültü) değerleri hesaplanarak belirlenmiştir. Daha sonra ham verilerden, parametrelerin görece önemini görmek için ANOVA analizi yapılmıştır. Çalışma, başlangıç pH'ının en etkili parametre olduğunu ortaya koymaktadır. Onu, başlangıç boya konsantrasyonu, adsorbent miktarı ve sıcaklık takip etmektedir. Adsorpsiyon deneylerinde etkisi en az olan parametre sıcaklıktır. Optimum şartlar, sıcaklık 23 o C, başlangıç boya konsantrasyonu 150 mg.l -1 , başlangıç pH'ı 2.5, adsorbent miktarı 50 mg olarak bulunmuş ve adsorpsiyon kapasitesi qe=50.57 mg.g -1 olarak hesaplanmıştır.Adsorption is a preferred method for the removal of dyes from aqueous solutions. In this study, Adsorption of Direct Red BWS obtained from the textile plant onto the peanut shell was investigated. Temperature, initial dye concentration, initial pH, and adsorbent dose were selected as affecting parameters for adsorption. S/N (Signal/Noise) values were calculated and the effective level of the parameters were determined using Taguchi L9 orthogonal array. Then, Analysis of Variance (ANOVA) has been used to identify the significant parameters. The study revealed that initial pH was the most effective parameter followed by initial concentration, adsorbent dose, and temperature. The temperature is found to be the least significant parameter in adsorption experiments. The optimum levels of parameters are temperature 23 o C, initial dye concentration 150 mg.l -1 , initial pH=2.5 and, adsorbent dose 50 mg respectively and adsorption capacity is qe=50.57 mg.g -1 .