Sürtünme Karıştırma Kaynağı ile Birleştirilmiş 6061 Alüminyum Alaşımlı Sacların Mekanik Özellikler Yönünden İncelenmesi

Abstract

Sürtünme karıştırma kaynağı (SKK), farklı formlarda tasarlanmış uç ve omuza sahip olan takımın uç uca veya farklı pozisyonlarda yerleştirilen parçaların boyunca dönerek ilerlediği bir kaynak yöntemidir. Aynı zamanda kaynak bölgesinde iyi mekanik özellikler sunan katı hal birleştirme tekniğidir. Önemli avantajlarından dolayı SKK birleştirme yöntemi son yıllarda gelişmekte olup geliştirme, araştırma ve kullanılması sürekli artış göstermektedir. Diğer kaynak yöntemleri ile birleştirilmesinde sıcak çatlama, porozite ve çarpılma gibi problemler yaşanan çeşitli alüminyum alaşım malzemelerde bu birleştirme yönteminin artarak kullanıldığı görülmüştür. Bu çalışmada savunma ve havacılık sanayinde sıklıkla kullanılan AA6061-T6 sacların (0.5mm-6mm) SKK ile alın birleştirmeleri çekme dayanımı yönünden incelenmiştir. Bu amaçla 17 farklı çalışma verisi çekme mukavemetleri yönünden incelenmiş ve istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Çalışmalar neticesinde birleştirme mukavemetlerinin kullanılan sac mukavemetlerine oranla %30-90 aralığında dağılmakla birlikte medyan değerlerinin %60-70 aralığında toplandığı tespit edilmiştir. Çalışmalarda en sık kullanılan 6 mm saclarda ise ortalama mukavemetlerin %75 civarında olduğu belirlenmiştir. Birleştirmelerde tasarımın ve uç tipinin en önemli parametreler olarak öne çıktığı görülmüştür.