Sülforafan, Potansiyel Etki Mekanizması ve Sağlıkla İlişkisi

Abstract

ÖZ Bitkilerin yapısında doğal olarak bulunan biyoaktif bileşenler sağlığın korunması ve kronik hastalıkların önlemesinde rol oynamaktadır. Direkt olarak genler üzerine etki edebildikleri gibi, çeşitli moleküllerle konjuge olarak indirekt etki de göstebilmektedirler. Brokoli ve diğer krusifer grubu sebzelerin (turp, lahana, karnabahar, brüksel lahanası) hastalıklar üzerine etkisinin değerlendirildiği çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu etkilerini yapılarında bulunan izotiyosiyanatlar aracılığı ile sağladıkları belirtilmektedir. İzotiyosiyanatlar bitkilerde glukozinolat öncülleri olarak depo edilmekte; hasat, çiğneme, kesme, doğrama gibi işlemlerle aktivite kazanan mirosinaz enzimi glukozinolatları izotiyosiyanatlara hidrolize etmektedir. Sülforafan brokolide bulunan başlıca izotiyosiyanat olarak öne çıkmaktadır. Organizmada faz II enzimlerini uyarma, faz I enzimleri ile histon deasetilaz enzim aktivitesini inhibe etme ve tioredoksin redüktaz enzim ekspresyonunu artırma gibi etki mekanizmaları ile başta kanser olmak üzere, diyabet, oksidatif stres, helicobacter pylori enfeksiyonu, nörolojik hastalıklar, göz hastalıkları gibi birçok hastalık üzerinde olumlu sonuçlar doğurduğu yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Araştırmalar sonucunda sülforafanın toksik etkisine rastlanmadığı ve güvenli olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışmada, sülforafanın metabolizması, etki mekanizmaları, sağlık üzerine etkileri, biyoyararlılığı ve bunu etkileyen etmenler ile etkin dozları değerlendirilmiştir.