Studia Socjologiczne

Abstract

Krzysztof LepczyńskiUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu ideologia klaSy średniej: od modernizacyjnego projektu do nieSpełnionej obietnicyArtykuł analizuje, często pomijany, ideologiczny wymiar klasy średniej. Jego celem jest zebranie rozproszonych spostrzeżeń na ten temat i wpisanie ich we współczesną dyskusję o kształcie, kondycji i znaczeniu klasy średniej. Tekst przedstawia obecną w polskiej socjologii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i po roku 2000 krytykę dominującego wówczas podejścia do analizy klasowej. Ukazuje klasę średnią jako postulat, typ idealny wzorowany na krajach rozwiniętych i część modernizacyjnego projektu czasów transformacji, a co za tym idzie obietnicę składaną zarówno państwom, jak i jednostkom. Wskazując na aktualność i ponadlokalny zasięg przytaczanej krytyki, autor dowodzi, że klasa średnia to część hegemonicznej, neoliberalnej ideologii. Tym samym definiuje klasę średnią jako przestrzeń intersubiektywności, społeczny konstrukt reprodukujący się w oparciu o własną wizję i centralną kategorię współczesnego systemu społeczno-ekonomicznego.Słowa kluczowe: klasy społeczne; klasa średnia; ideologia; neoliberalizm the middle class ideology: From modernisation project to unfulfilled promiseThe article examines the often-overlooked ideological dimension of the middle class. Its purpose is to collect scattered insights on the subject and embed them into a contemporary discussion about the definitions, condition and significance of the middle class. The article presents the criticism of the approach to class analysis present in Polish sociology in the 1990s and early 2000s. It shows the middle class as a demand, an ideal type, and a part of the modernization project of the times of transformation, and thus a promise made to both states and individuals. By pointing to the topicality and supra-local scope of the cited criticism, the author argues that the middle class is a part of the hegemonic, neoliberal ideology. Thus, it defines the middle class as a space of intersubjectivity, a social construct that reproduces itself based on its own vision and the central category of the contemporary socio-economic system.