Strategije prevladavanja stresa u kontekstu Teorije osetljivosti na potkrepljenje

Abstract

Istraživanje predstavljeno ovim radom imalo je za cilj sagledavanje strukturalnih sličnosti Grejovog reformulisanog modela osetljivosti na potkrepljenje i Amirkhanovog trokomponentnog modela strategija prevladavanja stresa. U istraživanju je učestvovalo 297 ispitanika, od toga 186 ženskog te 111 muškog pola prosečne starosti 21.5 godinu. Primenjen je Indikator strategija prevladavanja (CSI; Amirkhan, 1990) i Upitnik za procenu osetljivosti na potkrepljenje (UOP; Mitrović, Smederevac i Čolović, 2008). Objedinjena analiza glavnih komponenti nad sumativnim skorovima supskala oba upitnika dala je tri nekorelirane komponente koje ukupno objašnjavaju 68.81% varijanse, od kojih prva okuplja izbegavajuće strategije prevladavanja, te anksioznost, borbu i blokiranje, dok se druge dve komponente okupljaju isključivo strategije prevladavanja, odnosno varijable ličnosti. Konfirmatornom faktorskom analizom testirano je ukupno šest modela od kojih poslednja dva ostvaruju najbolje indikatore fita. Dobijeni nalazi obezbeđuju nedvosmislenu potvrdu povezanosti jedino dimenzije anksioznosti i izbegavajućih strategija prevladavanja, ali je dodatnim analizama otkrivena i blago pozitivna relacija strategije traženja socijalne podrške i impulsivnosti kao manifestacije sistema bihejvioralne aktivacije, koja je njihovim pojedinačnim korelacijama sa supsistemom Borbe bila maskirana. Generalno, možemo zaključiti da strategije izbegavanja i traženja socijalne podrške dele prostor merenja sa dimenzijama ličnosti, dok se strategija usmerenosti na problem zbog svoje specifične upitničke operacionalizacije izoluje kao specifičan konstrukt. Smatramo da bi uključivanje seta mera kognitivne efikasnosti u postojeći nacrt dalo potpuniju sliku o bazičnoj dinamici latentnog prostora ovih konstrukata.Ključne reči: Staregije prevladavanja stresa, Teorija osetiljivosti na potkreplenje, konfirmativna faktorska analiza

Latentna Struktura Srpske Adaptacije Indikatora Strategija Prevladavanja

“…Izostavljanjem sadržinski redundantnih stavki izbegao bi se i paradoks atenuacije, što bi doprinelo porastu konstrukt validnosti pomenutih subskala (Boyle, 1991;Clark & Watson, 1995). Dalje, za razliku od ortogonalne pozicije ovih faktora pretpostavljene od strane autora instrumenta (Amirkhan, 1990), rezultati sugerišu da Rešavanje problema i Traženje socijalne podrške značajno pozitivno koreliraju, što je konzistentno prethodnim nalazima (Bijttebier et al, 1997;Luyckx et al, 2012;Soriano et al, 1999;Žuljević i Gavrilov-Jerković, 2011).…”

Anxiety and reinforcement sensitivity in adolescents

“…BAS remains a system responsive to the reward cue in a reformulated model (incorporating both conditioned and unconditioned reactions to reward cues and a relief due to the avoiding of punishment), it is responsible for an active approach which corresponds to impulsive trait, and according to Corr (2004) this system is related to positive affect. As far as the system of Fight/Flight/Freeze is concerned, it is responsible for all types of behaviour related to states of fear (Žuljević & Gavrilov-Jerković, 2011). These reactions are provoked by stimuli which present unconditioned punishment or lack of reward, but also conditioned reward cues or lack of reward.…”

“…A survey of research on the topic of reformulated Gray's reinforcement sensitivity theory leaves an impression that most of the studies on the issue are concerned with stress prevalence. In favour of it, there are studies of relations between dimensions of reformulated Gray's personality models, attributive styles and strategies of stress prevalence (Brdarić and Gavrilov-Jerković, 2011), also strategies of stress prevailing in the context of the afore mentioned theory (Žuljević & Gavrilov-Jerković, 2011) and alike.…”