Starość znana i nieznana – wybrane refleksje nad współczesną starością

Abstract

Old age known and unknown-chosen reflections on contemporary old age Streszczenie. W tekście autorka podejmuje refleksje nad stanem wiedzy naukowej i społecznej świadomości na temat procesu starzenia się i starości. Szczególnie zwraca uwagę na te zagadnienia, które ukazywane są w sposób niepełny i które powinny być przedmiotem dalszych badań i analiz naukowych. Zalicza do nich fragmentaryczną wiedzę o cielesności, psychiczności i duchowości człowieka starszego, trudne tematy egzystencjalne, m.in. doświadczenie śmierci i osamotnienia, zagadnienia wymagające "weryfikacji", np. kult młodości i zewnętrzności, potrzeby osób starszych, opieka i pomoc w starości, rola rodziny, odniesienie do rozwoju i aktywności, zmiany i pośpiechu, przewidywalność i przygotowanie do starości, a także tzw. gerontologiczne tabu: zaprzeczanie starości i duchowości, odsuwanie kwestii przemijania i transcendencji, towarzyszenie w drodze człowiekowi starszemu. Ukazuje potrzebę traktowania starości jako wartości. Słowa kluczowe: starość, refleksje, niedostatek wiedzy o starości, wartość starości Summary. In the text the authoress has reflections on the state of scientific knowledge and social awareness of the topic of ageing process and old age. She particularly pays attention to the issues which are shown in an incomplete way and which should be the subject of further scientific studies and analyses. They include fragmentary knowledge of corporeality, mentality and spirituality of an elderly person, difficult existential topics, among them the experience of death and loneliness, issues requiring "verification", e.g. the cult of youth and outsideness, the needs of the elderly, care and help in old age, the role of a family, the attitude to development and activity, change and hurry, predictability and preparing for old age and also the so called gerontological taboo: denying old age and spirituality, pushing away the question of passing and transcendentalism, accompanying an elderly person in their journey. She shows the need of treating old age as value.

Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości

“…Współczesny kontekst społeczno-kulturowy wprowadza istotne zmiany w doświadczaniu starości. Osoba starsza musi radzić sobie z nowymi wyzwaniami, do których należy między innymi obecny w kulturze kult ciała, młodości i zewnętrzności (Halicki 2010;Dubas 2013). Utrudniać to może realizację zadań rozwojowych wieku późnego, której immanentną cechą jest akceptacja zmian związanych ze starzeniem się organizmu oraz wynikających z niego strat -wigoru, fizycznej sprawności i zdrowia.…”

Refleksje nad starością. Obiektywny i subiektywny wymiar starości – wprowadzenie w debatę

“…Warto też odnotować geragogiczny wątek refleksji nad starością podejmowany w bezpośredniej formie przez Elżbietę Dubas (2004Dubas ( , 2012Dubas ( , 2013. Uwypukla on związek między starością, aktywnością, uczeniem się i rozwojem, wskazuje na znaczenie kształtowania na przestrzeni całego życia właściwych postaw wobec starości własnej i innych, traktowania starości jako wartości, dorabiania się właściwej "filozofii" wobec życia i starości oraz osiąganie "sztuki starzenia się" jako efektu działań edukacyjnych i samorozwojowych.…”

“…Niewątpliwie tak. Starość, choć jest już stosunkowo dobrze (po)znana, ale zarazem jest wciąż nieznana (Dubas, 2013). Cały czas dostarcza ona bowiem wielu pytań i wątpliwości.…”

Personalistyczna Perspektywa Starości I Jej Implikacje Dla Pedagogii Osoby

“…Należą do nich m.in. : wymiar duchowy starości, transcendencja i odkrywanie jej sensu w perspektywie wartości absolutnych; odchodzenie i umieranie jako kluczowe wyzwania egzystencjalne starości; sytuacje osamotnienia i straty; niezgoda na starość własną i innych; a także towarzyszenie osobom starszym w rozwoju (Dubas 2013).…”