Staging bipolar disorder: Clinical framework, biomarkers and interventions

Abstract

Klasifikacija bolesti prema stadijumu ravoja i stepenu progresije nalazi se u ši-rokoj praktičnoj primeni u mnogim granama somatske medicine. Ovaj pristup prvenstveno je našao svoju primenu u klasifikaciji populacije obolelih od malignih i kardiovaskularnih bolesti. Upravo u ovim grupama pacijenata, gde rane intervencije daju prostor za značajno poboljšanje kvaliteta život i obezbedjuju duže vreme preživljavanja, ova klasifikacija postala je i jedan od terapijskih orijentira.Slično je i sa njenom primenom u bolestima kao što su osteomijelitis, sarkoidoza, autoimune bolesti, idiopatska mijelofibroza, Hodžkinova i Parkinsonova bolest [1][2][3][4][5]. Primena ovog sistema se pokazala posebno korisnom kod bolesti sporog početka, dugog i progresivnog toka, koje odlikuje prisustvo više epizoda, ali i potencijal za spontanu involuciju. Ovakva klinička prezentacija karakteristična je i za psihijatrijske poremećaje pa je delimično začudjujuće zbog čega se sa uvodjenjem stadijuma u psihijatrijsku praksu počelo tek skoro sto godina nakon što se ovaj pristup javio u savremenoj somatskoj medicini, iako je još Krepelin razmatrao longitudinalne promene kod demen- Kratak sadržajKlasifikacija bolesti prema stadijumu ravoja i stepenu progresije nalazi se u širokoj praktičnoj primeni u mnogim granama somatske medicine. Inicijalno je ovaj konstrukt primenjivan u grupi psihotičnih poremećaja, posebno prodromima shizofrenije i prvim psihozama uopšte. Ipak, sagledavanje bipolarnog poremećaja kroz prizmu ovakvog longitudinalnog dinamičkog matriksa bolesti javilo se tek pre nekoliko godina. Savremeni koncepti podele bipolarnog poremećaja na stadijume razvoja pratili su tri pravca: podelu stadijuma u odnosu na težinu simptoma -od faze povećanog rizika do refrakternih stanja; podelu stadijuma na osnovu promene bioloških korelata kao osnove; podelu stadijum prema medjuodnosu kliničkih i neuropsiholoških parametara i opšte funkcionalnosti. Rad daje revijalni prikaz kliničkih korelata i biološ-kih osnova na kojima se zasniva pristup stadijuma razvoja bipolarnog poremećaja, kao i ciljanih intervencija.