Sosyal Medya ve Linç Kültürü: Sanal Nedenler Gerçek Sonuçlar

Abstract

Bu makalede özellikle ifade özgürlüğü, engelsiz iletişim ve sınırsız paylaşım vaatleriyle gündelik yaşama giren, fakat kısa süre içinde neredeyse tüm ilişki ve deneyimleri kendine uyarlayan sosyal medyanın, kitlesel nefret ve tekinsizlik mecrasına evrildiği öne sürülmektedir. Ayrıca etkileri sanal, sonuçlarıysa gerçek olan linç kültürünün yükselişi olarak beliren bu keskin dönüşümün gölgesinde, kullanıcıların küresel ağın kaçınılmaz bir parçası oldukları düşünülmektedir. Buna göre, bu mecradaki yanılsamalı soyutluğun aksine, kullanıcıların arkalarında bıraktıkları dijital izler kalıcıdır ve silinemez. Bu nedenle bir zamanlar kitlelerin anonimliğine sığınarak kolektif linçin öznesi olan kişiler, her an aynı kitlelerin hedefi olabilmektedir. Dolayısıyla bu siber-uzamda metinler bağlamından çıkarıldığında, konjonktür değiştiğinde veya kişisel veriler öngörülemez biçimde gasp edildiğinde, kusursuz ve pürüzsüz sanılan tüm gidişat ansızın tersine dönebilmektedir. Bu ikircikli durum, kitlenin ve kendine özgü kitle dokusunu üreten sosyal medyanın önceden tanımlanagelen meşruiyet gerekçelerinin ötesinde, hesaba katılmayan yansıması ve yaygın trendidir. Sosyal medyada kullanıcılar; yaptığı her paylaşımın ve girdiği her sitenin adeta bir rehinesidir. Bu araştırmada söz konusu sorunsal; popüler bilim kurgu yapımı olan Black Mirror dizisinin "Sosyal Linç" bölümü üzerinden sanal linç, dijital kitleler ve mobil teknolojiler bağlamında analiz edilmesidir . Dijital beşeri bilimler kapsamında yürütülen bu disiplinlerarası çalışmanın çatısı, meseleye güçlü açılımlar sunan Zygmunt Bauman, Jean Baudrillard ve Byung Chul-Han gibi düşünürlerin teorileri etrafında yapılandırılmıştır.