Social Perception of Justice Services in Turkey as a Pure Public Goods and Service: An Empirical Study

Abstract

Tam kamusal mal ve hizmetler; faydasının tüm topluma yayıldığı ve bu faydanın bireyler arasında bölünemediği, tüketiminden hiç kimsenin dışlanamadığı, tüketiminde rekabetin olmadığı, arzının siyasal süreç içerisinde şekillendiği, finansmanının vergilerle sağlandığı ve üretiminin devlet tarafından gerçekleştirildiği mal ve hizmetlerdir. Devletin temel fonksiyonlarından biri olarak adalet hizmetleri taşıdığı nitelikler itibariyle tam kamusal mal ve hizmetlerden birisidir. Literatürde adalet hizmetleri genel olarak tam kamusal mal ve hizmet olarak kabul edilse de adalet hizmetlerini yarı kamusal mal ve hizmet olarak kabul eden görüşler de mevcuttur. 
 Uygulanan kamusal hizmetlerde devletin başarısını belirleyen en önemli ölçütlerden biri; o kamusal hizmetin toplum tarafından nasıl algılandığıdır. Bu çalışma Türkiye genelinde adalet hizmetlerinin toplumsal algısını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada öncelikle ölçeği tarafımızdan oluşturulan anket yardımıyla adalet hizmetlerinin toplum tarafından tam kamusal mal ve hizmet olarak mı, yarı kamusal mal ve hizmet olarak mı algılandığı hususu araştırılmıştır. Adalet hizmetlerinin toplumsal algısını etkileyen değişkenleri belirlemek amacıyla da bir dizi regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; adalet hizmetleri daha ziyade tam kamusal mal ve hizmet olarak algılanmaktadır. Bu algıyı etki eden faktörler ise; yaşanılan yer, adil yargılanma, makul sürede çözümlenme, devletin temel fonksiyonu, yararlanma, memnuniyet, adalet ve güven hissi, sadece toplumsal fayda ile hem bireysel hem toplumsal fayda olarak tespit edilmiştir.