Siyasi Parti Bölünmeleri ve 1946 Sonrasında Gelişen Parti Bölünmelerine İlişkin Siyasi Süreçlerin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma

Abstract

Öz Siyasi partiler, demokrasinin vazgeçilmez unsurlarındandır. Demokratik yaşamın en temel ve vazgeçilmez ögeleri olarak nitelendirilen siyasal partiler, birey ile devlet arasında bir köprü oluşturarak siyasetin yerine getirilmesi açısından önemli rol oynarlar. Her toplum, siyasal partilerini kendi içinden ortaya çıkartır. Çünkü yeni kurulacak olan siyasi partiler; toplumun sosyokültürel özelliklerine, siyasal yönelimlerine uygun bir şekilde ve bunlara yönelik politikalar sonucunda doğmaktadır. Özetlemek gerekirse bir toplumda ortaya çıkacak olan siyasal partinin, seçmenlerden destek görebilmesi için toplumun özelliklerine uygun niteliklere sahip olması gerekir. Ortaya çıkış süreçleri çok eskilere dayanmış olmamasına rağmen gerek dünyada gerekse Türkiye'de siyasi partilerin hızlı bir şekilde geliştiği ve çeşitlendiği görülmektedir. Türkiye'de 1923 yılında Cumhuriyet'in kurulmasından sonra çok partili hayata geçiş denemeleri gerçekleştirilmiş olsa da bu alanda ancak 1946'dan sonra tam bir başarıya ulaşılabilmiştir. Partilerin ortaya çıkışında pek çok faktör bulunmakla birlikte siyasi partilerin doğuşunu açıklamaya yönelik çeşitli yöntemler de bulunmaktadır. Bu çalışmada 1946 yılından sonra gerçekleşen parti bölünmeleri, bölünme süreçlerinde yaşanan çatışmalar, bölünen ve yeni kurulan partilerin siyasi serüvenleri incelenecektir. Bu bağlamda parti bölünmelerini ortaya çıkaran etmenler, söz konusu farklılaşmanın kaynakları araştırılacak, ardından ise bölünmüş olan ve bölünmeden sonra ortaya çıkan yeni partilerin siyasi başarıları değerlendirilecek ve Türk siyasal hayatında yaşanan bölünmelere dair genel tespitlerde bulunulacaktır.