Sınıf Öğretmeni Adaylarının Biyoloji Kavramına İlişkin Bilişsel Yapılarının Zihin Haritaları ile Belirlenmesi

Abstract

Bireyin evreni anlaması için öncelikle kendisini anlaması gerekmektedir. Bu bağlamda biyoloji alanı önemlidir. Bireyin evreni algılayabilmesi iyi bir biyoloji eğitimiyle mümkündür. Biyoloji eğitimine yönelik ilk kavramlar sınıf öğretmenleri tarafından verilmektedir. Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının biyoloji alanına ilişkin sahip oldukları bilişsel yapılarının belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomonoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde, Batı Karadeniz’de bulunan bir üniversitede öğrenim gören 41 sınıf öğretmen adayından oluşmaktadır. Öğretmen adaylarının biyoloji alanına ilişkin çizmiş oldukları zihin haritaları veri toplama aracını oluşturmaktadır. Zihin haritaları içerik analiziyle çözümlenmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda, teknoloji ve tıp, biyolojinin konuları, sağlık ve yaşam, biyolojinin alt bilim dalları ve diğer olarak beş tema ve bu temalara ait alt kategoriler belirlenmiştir. Her bir kategoriye ilişkin frekans analizi yapılmıştır. Elde edilen veriler, öğretmen adaylarının bilişsel yapılarında biyoloji alanını tam olarak yansıtamadıklarını ve bazı kavram yanılgılarına sahip olduklarını göstermektedir. Şekillendirilen zihin haritalarında, canlılar ve sınıflandırılması, sistemler ve hücre konularının ön plana çıktığı, mikroskop ve parçalarının teknolojik anlamda belirtildiği, genetik alt bilim dalının bilişsel yapılarında yer edindiği, gıdalar ve bağımlılıklara ilişkin sağlık ve yaşama vurgu yapıldığı ifade edilebilir. Elde edilen veriler eleştirel bir yaklaşımla tartışılmıştır. Öğretmen yetiştirme sürecinde verilen biyoloji eğitiminin yetersiz olduğu ifade edilmiştir.