Si̇garanin Zararlari İle İlgi̇li̇ Bi̇lgi̇ Düzeyi̇ni̇n Si̇gara Birakma Ni̇yeti̇ Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇nde Si̇gara Paketleri̇ Üzeri̇ndeki̇ Fotoğraflarin Araci Rolü

Abstract

Birçok hastalığa sebep olan ve birçoğunda da ölüme yol açan faktörlerin başında tütün ve tütün ürünleri gelmektedir. Yalnızca yirminci yüzyılda 100 milyonu aşan ölüme sebep olduğu belirtilmektedir. Tütün ürünlerinin en başında ise sigara gelmektedir. Sağlık açısından oldukça zararlı olan sigara tüketimini azaltmak ve insan sağlığını korumak amacıyla başta Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) olmak üzere çeşitli kurumlar tarafından çalışmalar yapılmakta, farklı politikalar ve yöntemler izlenmektedir. Bu doğrultuda devletler tarafından çeşitli ortamlarda sigara tüketimine yönelik yasaklamalar getirilmekte, sigaranın zararlarına ilişkin bilgilendirmeler yapılmakta ve sigara paketleri üzerine fotoğraflar yerleştirilmektedir. Bu çalışmada ise sigaranın zararları ile ilgili bilgi düzeyinin sigara bırakma üzerindeki etkisinde sigara paketleri üzerine yerleştirilen fotoğrafların aracı rolünün olup olmadığı incelenmektedir. Bu doğrultuda Mardin ilinde sigara kullanan 400 katılımcıya yüz yüze anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Sigaranın Zararları ile ilgili Bilgi Düzeyi", "Sigara Paketleri Üzerindeki Fotoğraflarına Yönelik Algı" ve "Sigara Bırakma Niyeti" ölçekleri kullanılmıştır. Veriler; betimsel istatistiklerin yanı sıra açımlayıcı faktör ve aracı etki analizleri ile değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, araştırmaya katılanların %47'sinin 6-11 yıldır sigara kullandığı, %47'sinin aylık 501-700 TL arasında sigara harcaması yaptığı ve %76'sının ailesinde kendisinden başka sigara kullananların olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada, sigaranın zararları ile ilgili bilgi düzeyinin sigara bırakma niyeti üzerindeki etkisinde sigara paketleri üzerinde yerleştirilen fotoğrafların bir aracı etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.