Siblings and the socio-emotional competences of school children in the time of the COVID-19 pandemic

Abstract

<b>Cel.</b> Celem podjętych badań było sprawdzenie, czy w sytuacji deprywacji relacji społecznych dzieci w okresie wczesnoszkolnym, spowodowanej przymusową izolacją wywołaną pandemią, posiadanie rodzeństwa może stanowić czynnik ochronny w kontekście rozwoju relacji społeczno-emocjonalnych. <b>Metoda.</b> Grupę badaną stanowili rodzice dzieci rozpoczynających edukację szkolną (6–8 lat). W celu odpowiedzi na postawione pytanie przeprowadzono dwa badania. Pierwsze z nich (obejmujące 104 rodziców) koncentrowało się wokół różnic w poziomie behawioralnych przejawów funkcji wykonawczych i kompetencji społecznych wśród jedynaków i dzieci posiadających rodzeństwo. Drugie (obejmujące 227 rodziców) zaś dotyczyło różnic w zakresie kompetencji społeczno-emocjonalnych (zachowań internalizacyjnych i eksternalizacyjnych) oraz zachowań prospołecznych dzieci. <b>Wyniki.</b> Badania potwierdziły, że rodzeństwo może być postrzegane jako czynnik zarówno ochronny, jak i utrudniający kształtowanie kompetencji społeczno-emocjonalnych dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Posiadanie rodzeństwa może chronić przed zachowaniami internalizacyjnym i sprzyjać zachowaniom eksternalizacyjnym. Badania zaakcentowały także różnice płciowe. W przypadku dziewczynek liczba rodzeństwa miała znaczenie dla umiejętności związanych z poznawczą kontrolą zachowania – hamowaniem oraz pozytywnym społecznym przystosowaniem. U chłopców największe zróżnicowanie występowało w zakresie zachowań prospołecznych.