Serie: psychologische interventies bij somatische aandoeningen

Abstract

Inflammatory Bowel Disease. Medical and psychological aspects A review is presented in which the state of the art of behavioural-scientific research on inflammatory bowel disease (IBD) is sorted out. After a short introduction on medical aspects of the two diseases that constitute IBD, i.e. Crohn's disease and ulcerative colitis, the factors that may have an influence on the quality of life of IBD patients are outlined: disease activity, quality of care, mental state and personality aspects, life events and actual circumstances, and social support. In addition, attempts to assist IBD patients to handle their 'concerns' are described, insofar (controlled) research literature permits. The following topics are covered: stress, anxiety, depression, coping and communication; fatigue; smoking cessation and (non-)adherence. In closing, some recommendations are presented that may have relevance, especially for prevention. InleidingTot de inflammatoire darmziekten (Inflammatory Bowel Disease, IBD) worden twee ziektebeelden gerekend: de ziekte van Crohn (M. Crohn) en colitis ulcerosa (CU). Tussen deze (chronische) ziektebeelden bestaan overeenkomsten en verschillen. Wat de (medische) klachten betreft is er bij CU bijna altijd sprake van frequente, dunne stoelgang (diarree); bij M. Crohn is dat vaak het geval. Ook is er bij CU bijna altijd bloed of slijm bij de ontlasting; bij M. Crohn speelt dat soms. Verder komen bij M. Crohn buikpijn, gewichtsverlies en moeheid/te weinig energie vaak voor; bij CU soms. Ook rapporteren M. Crohn patie¨nten vaak klachten rond de anus, wat bij CU patie¨nten zeldzaam is. Bij medisch onderzoek en diagnostiek is ontsteking van de dunne en/of dikke darm karakteristiek voor M. Crohn, waar het bij CU uitsluitend gaat om ontsteking van (een deel) van de dikke darm. Bij CU is sprake van een aaneensluitende ontsteking van de dikke darm die zich beperkt tot de oppervlakkige slijmvlieslaag van de dikke darm. Bij M. Crohn slaat de ontsteking vaak een stuk over (skip lesions) maar is wel de gehele darmwand (transmuraal) bij de ontsteking betrokken. Een dergelijke transmurale ontsteking kan aanleiding geven tot perforaties, abcessen of weefselgangetjes (fistels) tussen de darm en andere organen (huid, vagina, blaas, ander stuk darm)