Bu çalışmada Türkiye'de merkeziyetçilik, toplumsal kutuplaşma ve bazı akademik kimlik sorunlarının (Amerikanizasyon ve İslamizasyon) eğitim programı uzmanına yansımaları ele alınmıştır. Bu bağlam içinde bu üç faktörün uzmanlara yüklediği sıkıntılar tartışılmış ve alanın durumu değerlendirilmiştir. Merkeziyetçilik; özerkliğin sınırlanmasına, yerel/kurumsal/bireysel ihtiyaçların ihmal edilmesine, profesyonellikten uzaklaşmaya ve aktarmacılığa yol açmaktadır. Toplumsal kutuplaşma; pasifleşmeye ve liyakatin değersizleşmesine neden olmaktadır. Bazı akademik kimlik sorunları ise (Amerikanizasyon ve İslamizasyon) kavram/kuram ithalatını ve toplumun ihtiyaçlarıyla bilimsel üretim arasındaki ilişkiye işaret eden dış tarih kavramının zayıflamasını doğurmaktadır. Dolayısıyla belirtilen üç sorun kaynağının (merkeziyetçilik, toplumsal kutuplaşma ve bazı akademik kimlik sorunları) Eğitim Programları ve Öğretim alanında uzun yıllardır varlığını koruyan kuramsal kısırlığa neden olduğu öne sürülebilir. Kuramlaştırma eksikliği olarak da tanımlanabilecek bu durum; akademik yayınlarda tek tipleşme ya da tekrarlılık, yayın etiği sorunları, şüpheli/korsan/yağmacı dergiler ve kongreler, anlama yerine anlatma çabası, unvan fetişizmi ve yayınlarda nitelik-nicelik ikilemi gibi durumlarla kendini göstermektedir. Kutuplaşma ekseninden sıyrılarak kavram ve kuram ithalatından kurtulmamız, aktarmacılıktan uzaklaşarak Türkiye'nin kendi ihtiyaçlarına dayalı bir eğitim programı paradigması oluşturmamız, iç ve dış tarihimizi güçlendirmemiz, alanımızın birincil görevi olan kamusal eğitimi iyileştirebilmemiz için tek seçeneğimiz anlama ve öğrenme çabasıyla yola çıkarak; düşünmek, düşünerek yaşamak ve üretmektir.