Sari Âşik Ve Mîr Seyyi̇d Akabâlî Nesli̇

Abstract

Eski dönem tezkirecileri Ozan-Âşık sanatından söz etmedikleri için kadim devir âşık yaratıcılıkları klasik eserlerimiz gibi günümüze kadar ulaşamamıştır. 1934 yılında İstanbul'da, "Azerbaycan Yurt Bilgisi" dergisinde yayımlanmış olan "Azeri Âşıklarından Âşık Nebi-Sarı Âşık" makalesi Sarı Âşık hakkında Azerbaycan'da Karadaği ve Salman Mümtaz'dan sonra yazılmış üçüncü, muhacerete yazılmış ilk makaleydi. Bu makale, üzerinden 80 yıldan fazla geçmesine rağmen hâlâ âşık sanatıyla ilgili en özgün biçimde ele alınmış yazı gibi dikkati çeker. Şimdiye kadar konu uzmanlarınca layıkıyla araştırılmayan bu değerli makalenin dikkatten kaçmasının asıl sebebi, yazarı hakkındaki bilgisizlik de olabilir. Çünkü makalenin gizemine ışık tutan yazarın ta kendisidir. Adı Mirzâde M. Fahreddin diye geçen yazar, Mustafa Fahreddin Akabâlî (1889-1972), Mîr Seyyid Hamza Nigârî'nin amcası oğlu Mîr Mustafa'nın torunudur. Sarı Âşık'ın hayatının, özellikle de yaşadığı devirle alakalı şimdiye kadar yazılanların Mirzâde Mustafa Fahreddin'in 1930'lu yıllarda yazmış olduğu eserleri ve bu konudaki rivayetlerle yön değiştireceği kanaatindeyiz. Araştırmamızı, meşhur Seyyid neslinin 3 kuşağının-Seyyid Muhammed Şemseddin Akabâlî (Mîr Seyyid Hamza Nigârî'nin dedesinin dedesi), Mîr Seyyid Hamza Nigârî ve Mirzâde Mustafa Fahreddin Akabâlî-izleriyle yürüttük.