Sakarya’da Aile Sağlığı Merkezlerinde Çalışan Aile Sağlığı Elemanlarında Tükenmişlik Düzeyi ve İlişkili Faktörler

Abstract

ÖzetAmaç Sakarya ili ve ilçelerinde çalışan aile sağlığı elemanlarının (ASE) mesleki tükenmişlik düzeyleri ve çeşitli değişkenlerle ilişkilerini belirlemek ve çalışma yaşamıyla ilgili düşüncelerini öğrenmektir.Gereç ve Yöntemler: 1-28 Şubat 2014 tarihleri arasında Sakarya ili ve ilçelerinde ASE olarak çalışan 150 kişinin dahil olduğu kesitsel tipte bir araştırmadır. Katılımcılara sosyodemografik özellikleri ve çalışma hayatıyla ilgili düşüncelerini içeren sorular soruldu ve Maslach tükenmişlik ölçeği uygulandı. Veri SPSS 20 programında analiz edildi. Bulgular: ASE' lerin yaş ortalaması 35,.2±7,.9 ss,144'ü (%96,0) kadın, 94'ü (%65,.7) normal ve altı BKİ' ne sahipti; 121'i (%80,.7) evli; 53'ünün (%35,.3) de çocuğu vardı. Katılımcıların 135'i (%91,.2) hemşire ya da ebe, 13'ü (%8,.8) sağlık memuru ya da acil tıp teknisyeni idi. ASE' lerin DT puan ortalaması 13,.6±7,.3 ss; DYS puan ortalaması 4,.0±3,.5 ss; KBA puan ortalaması ise 22,.0±4,.4 ss idi. DYS puan ortalamaları 41 ve üzeri yaşta olanlarda (p=:0,.004), evli olanlarda(p=:0,.018), sigara içenlerde (p=:0,.027), herhangi bir meslek örgütüne üye olmayanlarda (p=:0,.034) anlamlı olarak düşük bulundu. Çalışma yaşamıyla ilgili sorun tanımlayanların DT puan ortalamaları yüksek bulundu (p=:0,.004). Hasta ve yakınlarının olumsuz davranışlarıyla karşılaşma durumuyla DT(p=:0,.003) ve DYS(p=:0,.000) puan ortalamaları arasında pozitif yönlü korelasyon vardır. Sonuç: ASE' lerin ciddi bir duygusal tükenmişlik içinde olmadığı, kendilerini başarılı algıladığı ve duyarsızlaşmalarının da az olduğu görülmektedir. ( Sakarya Tıp Dergisi 2017, 7(1):39-46 ) Anahtar Kelimeler: Aile sağlığı elemanı; Maslach tükenmişlik ölçeği AbstractObjective: This study aims to identify the occupational burnout levels of Family Health Personnel (FHP) who work at family health centers in Sakarya province and relationships of burnout levels with different variables, and find out FHP's opinions about their work life.Material and Methods: 150 FHP working at Sakarya province and its districts were included in this cross-sectional study. Study was performed in February 1-28, 2014. Participants were asked about their sociodemographic characteristics and opinions about work life, and Maslach Burnout Inventory was applied. All data were analyzed with SPSS Version 20.0.Results: Arithmetic mean age of FHP was 35,2±7,9 sd years, 144 FHP (%96,0) were women, 94 FHP (%65,7) had a normal or low BMI, 121 FHP (%80,7) were married, and 53 FHP (%35,3) had children. 135 of the participants (%91,2) were nurses or midwives, 13 of the participants (%8,8) were health officers or emergency medical technicians. Participants' Emotional Exhaustion (EE) subscale mean score was 13,6±7,3 sd, Depersonalization (DP) subscale mean score was 4,0±3,5 sd, and Personal Accomplishment (PA) subscale mean score was 22,0±4,4 sd. DP mean scores were low in participants aged 41 years and higher (p=0,004), in those who were married (p=0,018), in those who were smokers (p=0,027), and in those who were not members of any professional organization. A...