Sağlık çalışanlarında kanserden korunma ve erken tarama yöntemleri ile ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kanserden korunma ve erken tarama programlarının farkındalığını arttırmak için sağlık çalışanlarına planlı eğitiminin etkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Kanser erken tanı eğitimimizde kanserden korunma ve erken tarama programlarının bilinirliği üzerine 60 sağlık çalışanına 15 soru ile anket uygulandı. Eğitime katılan 3 erkek, 57 kadın sağlık çalışanı çalışmaya alındı. Wilcoxon işaretli sıralar testi ve Mann-Whitney U testi kullanarak eğitimin sağlık çalışanları üzerindeki etkisi araştırıldı. Bulgular: 60 hemşire ve sağlık çalışanına uygulanan 15 soruluk anket yanıtlandığında Wilcoxon işaretli sıralar testi ön test doğru yanıt median 12 iken son test median doğru yanıt median 13 istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p=0,00). Kadınlarda ön testte median doğru 12, erkeklerde ön testte median 8' dir (p=0,02). Erkekler ile kadınlar arasında ön testte belirgin kadınlar lehine doğru sayısı fazlaydı. Kadınlarda son testmedian yanıt 13, erkeklerde son testte median yanıt 11'dir (p=0,13). Yaş, eğitim durumu, hemşire ve diğer sağlık çalışanlarına göre anket ön test ve son testler arasında istatistiksel anlamlılık bulunmadı. Sonuç: Hastenede çalışan sağlık çalışanlarında kanser erken tanı yöntemleri, korunma yöntemleri ile ilgili bilgilendirme ile bilgi düzeylerinin istatistiksel anlamlı olarak arttığı görülmüştür. Erkek sağlık çalışanlarında kanser bilgilendirme eğitimi ile bilgi düzeylerinin daha fazla arttığı görüldü. Kolorektal kanserinde fekal immünokimyasal test (FITs), akciğer kanserinde düşük doz toraks BT (LDCT) ile tarama ve otofloresan görüntüleme bronkoskopisi (AFI), dar bant görüntüleme bronkoskopisi (NBI) gibi yeni tetkiklerin kullanılması erken evrede kanser tanısının konulmasını arttırır.