Sabun Üretimi Bakımından Kent Kimliği ve Sabunhanelerin Endüstriyel Miras Kapsamında Değerlendirilmesi: Antakya Örneği

Abstract

Şehirlerin tarihi dokularını oluşturan alanlarda, asırlık bir gelenek olarak sürdürülen beşeri faaliyetler ve tarihi yapılar kent kimliğinin önemli bileşenleri olmakla birlikte, aynı zamanda birer miras niteliği de taşımaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Antakya'da sabun üretim faaliyetlerinin ve tarihi sabunhanelerin kimlik-endüstriyel miras-turizm bakımından önemine dikkat çekmektir. Bu amaca yönelik olarak öncelikle sabun üretiminin kent kimliği ile olan ilişkileri üzerinde durulmuştur. Diğer yandan, Koruma-Uygulama ve Denetleme Bürosu'ndan (KUDEB) tarihi yapılara yönelik envanterler ve koruma amaçlı imar planı temin edilmiş ve bu veriler yardımıyla sabunhanelerin mekânsal dağılışları ortaya konulmuştur. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara dayanarak, Antakya'da sabun üretiminin ve sabunhanelerin kent kimliğinin önem bir bileşeni olduğu, araştırma sahasında tespit edilen sekiz adet sabunhanenin tarihi doku içerisinde ve birbirlerine yakın konumlarda yer aldıkları ve bu sabunhanelerden dördünün yeniden işlevlendirilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Ayrıca, sabunhanelere yönelik geliştirilen endüstriyel miras rotasının tarihi ve kültürel turizm bakımından önemli olduğu vurgulanmış ve yeni kültür rotalarının da geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir.