Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli

Abstract

Celem artykułu jest zaproponowanie metodologii badań nad konstytucyjną zasadą dobra wspólnego (art. 1 Konstytucji RP). Autor stoi na stanowisku, że podstawowym warunkiem uznania państwa za dobro wspólne jest takie ukształtowanie instytucji praw, wolności i obowiązków jednostki, które zapewni jednostce realizację przyznanych jej konstytucyjnie praw. Prawami stanowiącymi o istocie instytucji wolności i praw w ramach koncepcji dobra wspólnego są: godność ludzka, równość w prawie, zasada sprawiedliwości społecznej, zasada solidaryzmu społecznego, prawo do sądu. Minimalne postulaty realizacji dobra wspólnego przez organy władzy polegają na tym, że instytucje publiczne mają działać sprawnie i sprawiedliwie w interesie społeczeństwa. Dobro wspólne jest pochodną koncepcji państwa zarówno w płaszczyźnie koncepcji wolności i praw jednostki, jak i w płaszczyźnie organizacyjnej państwa. Na płaszczyźnie konstytucyjnej dobro wspólne nie redukuje się do zagadnienia ograniczenia wolności i praw jednostki w zestawieniu z interesem publicznym (państwa). Zagadnienie to należy widzieć także w płaszczyźnie ustrojowej, w płaszczyźnie ładu konstytucyjnego, akceptowanego lub nie przez obywateli. Z pojęciem dobra wspólnego łączą się nie tylko obowiązki obywatela wobec państwa, ale i obowiązki państwa wobec obywatela. Najbliższym kontekstem, w którym art. 1 Konstytucji powinien być czytany, jest art. 2 Konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawnego), razem wzięte bowiem definiują Rzeczpospolitą Polską jako państwo.

Access to Public Sector Information in the Perspective of the Constitutional Principle of the Common Good

“…However, constitutional meaning of the Directive is much wider. It should be emphasized that there is a close relationship between the right to public information and the principle of the common good, noticed, established and demonstrated by the doctrine of constitutional law and the jurisprudence of the Constitutional Tribunal already in the first years of the application of the Constitution of 1997 23 . Particular importance should be attached to the position of the Constitutional Tribunal expressed in the judgment of 20 March 2006 24 .…”

Public Interest in a New Water Law Act

“…16 J. Trzciński, Rzeczpospolita Polska dobrem wspólnym wszystkich obywateli, [w:] Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, red. J. Góral, R. Hauser, J. Trzciński, Warszawa 2005 17 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U.…”

Interes publiczny i dobro publiczne w prawie administracyjnym na tle konstytucyjnej zasady dobra wspólnego

“…Gdy mówimy o dobru wspólnym w kontekście art. 1 Konstytucji, to mówimy o państwie, o jednostce, a przede wszystkim o relacji pomiędzy tymi podmiotami, która nie redukuje się do płaszczyzny wolności, praw i obowiązków jednostki i przyczyn oraz metod ich ograniczania -konstatuje J. Trzciński 17 myśl wyrażają M. Masternak-Kubiak i A. Ławniczak, stwierdzając, że dobro wspólne stanowi substrat Rzeczypospolitej, kształtuje ono jedność państwa, które uznaje podmiotowość ludzi oraz ich godność będącą źródłem praw i wolności. Miarą i tworzywem państwa -dobra wspólnego jest człowiek, prawo jest tworzone dla człowieka i ma służyć jego dobru 18 .…”

“…1 Konstytucji RP jest błędny, przede wszystkim dlatego, że rozważa pojęcie dobra wspólnego w kontekście pojęć synonimicznych, takich jak dobro ogółu, interes społeczny, interes publiczny, bez uwagi, że art. 1 Konstytucji pojęcie dobra wspólnego łączy z państwem, po drugie dlatego, że próbuje się za pomocą pojęć ustawowych opisać treść pojęcia konstytucyjnego, choć wiadomo, że te ostatnie mają charakter nadrzędny 25 . Podzielając w pełni ten pogląd uważam, że na gruncie obowiązującego porządku prawnego nie ma podstaw do używania tych pojęć zamiennie, nie mają charakteru synonimicznego, choć występuje pomiędzy nimi semantyczne podobieństwo 26 .…”