Rządy pod znakiem walki o sukcesję [rec. John D. Grainger: Nerwa i problem sukcesji w Rzymie w latach 96—99. Tłum. W. Brillowski. Oświęcim 2017]

Abstract

Nerwa i problem sukcesji w Rzymie w latach 96-99. Tłum. W. Brillowski. Oświęcim 2017]Śmierć Domicjana we wrześniu 96 roku stanowiła niewątpliwie jedno z bardziej przełomowych wydarzeń w dziejach Cesarstwa Rzymskiego 1 . Mimo że autorzy antyczni zamieścili w swych utworach relacje z zamachu na życie cesarza, epizod ten pozostawia wiele wątpliwości. Jednym z głównych problemów jest wskazanie osób biorących udział w spisku 2 . Wśród nich miał prawdopodobnie znajdować się tytułowy bohater opracowania Johna D. Graingera 3 -Nerwa, późniejszy cesarz, wówczas jeszcze uchodzący za przeciętnego i niegotowego do funkcji, jaką przyszło mu pełnić. Mimo że nie cieszył się on sympatią senatorów, którzy patrzyli na niego przez pryzmat jego udziału w zamachu na życie cesarza 4 , ten starszy (mający już wówczas sześćdziesiąt sześć lat) obywatel rzymski ostatecznie został doceniony do tego stopnia, że zdecydowano się oddać mu władzę. Był tym, którego potrzebowano, aby przywrócić równowagę w państwie po niefortunnych rządach Domicjana 5 . 1 Por. zmiany, jakie przyniosły państwu rządy Flawiuszy: L. Mrozewicz: Imperium rzymskie w okresie panowania Flawiuszy. Główne kierunki rozwoju i zagrożenia. W: Studia Flaviana. Red. L. Mrozewicz. Poznań 2010, s. 9-39; Idem: Roman Empire during the reign of the Flavians. Principal trends of development and threats. Warszawa 2010. 2 Dokładny przebieg wydarzeń relacjonują Swetoniusz (Suet., Dom. 16) oraz Kasjusz Dion (Cass. Dio 67.15). Zob. także A.W. Collins: The palace revolution: the assassination of Domitian and the accession of Nerva.