Ruik je dat niet? Reukstoornissen door blootstelling in het werk

Abstract

Veel mensen ervaren wel eens dat ze minder goed kunnen ruiken, bijvoorbeeld na een verkoudheid. In zo'n periode is ook de smaak minder, maar gelukkig herstellen reuk en smaak zich meestal vanzelf weer, nadat de verkoudheid is verdwenen. Toch kan het reukvermogen door uiteenlopende oorzaken ook langdurig of blijvend worden aan getast en dat heeft grote invloed op het welbevin den en het functioneren van mensen. Reuk speelt ook een belangrijke rol bij de herkenning van gevaar, zoals van rook en gas of bedorven voedsel. Het verlies van reuk heeft zo een groot effect op de kwaliteit van het leven. Reukverlies kan zich op verschillende wijzen uiten, bijvoorbeeld als vermin dering, verandering en totaal verlies van geur beleving en het komt vaker voor dan de meeste mensen zich realiseren. Naar schatting 56% van de bevolking heeft een verminderd reukvermogen en dat wordt sterk beïnvloed door de leeftijd. Boven de 50 is bij 1 op de 4 een verminderd reukvermogen vast te stellen. 12 Verder hebben vrouwen in het algemeen een beter reukvermogen dan mannen en heeft roken een duidelijk negatie ve invloed op het reukvermogen.Er is een scala aan oorzaken bekend, waarvan een deel in het werk ligt. Het werkgerelateerde reukverlies heeft in het algemeen een toxische oorzaak. Stinis gaf hiervan in 2002 al een globaal overzicht. 3 Sindsdien zijn bij het NCvB verschillen de vragen binnen gekomen over reukstoornissen in relatie tot chemische blootstelling (methy leenchloride, tolueen, waterstofsulfide). Naar aan leiding daarvan en aan de hand van een melding in SIGNAAL, het loket voor het opsporen van nieuwe risico's, is nu opnieuw gekeken naar reukstoornis sen door werkfactoren. Achtergronden van de reukHet reukepitheel bevindt zich in het slijmvlies in het dak van de neus en geuren kunnen het zowel via de neus als via de keel bereiken. Geuren komen meestal via de neus binnen, lossen op in het slijmvlies, binden aan geurreceptoren en activeren zo de reukzenuwcellen waarvan we er zo'n twintig miljoen hebben. Het signaal komt via de nervus olfactorius en de tractus olfactorius uiteindelijk terecht in het reukcentrum van de hersenschors, waar we ons bewust worden van de geur. Onderweg zijn er verbindingen met onder andere de hippocampus en de amygdala, zodat geur ook gevolgen heeft voor het geheugen en de emoties. Box 1: CasusEen 46-jarige man verliest in 2012 plotseling zijn reuk en smaak en dat is in de afgelopen drie jaar niet hersteld. Hij werkte in 2012 als vloerenlegger waarbij hij sinds een aantal jaren polyurethaanvloeren goot in industriële gebouwen. Daarvoor had hij een aantal jaren gewerkt als industrieel schilder, met blootstelling aan oplosmiddelen (waaronder xyleen en mogelijk styreen). Op het moment dat de klachten begonnen, werkte hij onder meer met isocyanaten. Hij droeg bij het werk alleen een stofmasker bij het uitgieten van de zakken. Hij heeft geen hoofdletsel gehad voorafgaand aan het reukverlies. Er is tweemaal beeldvormend onderzoek verricht: de MRI-scan was normaal in 2012, maar in 2014 was sprake van een duideli...