Ruh Sağlığını Koruma ve İyileştirmede Hayvan Destekli Uygulamaların Kullanımı

Abstract

Ruhsal hastalıkların görülme sıklığı arttıkça, ruh sağlığını koruma ve geliştirmeye yönelik farklı tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Hayvan Destekli Uygulamaların kullanımı yurt dışında yaygın olmakla birlikte ülkemizde kullanılması ve çalışma sonuçlarına yansıma oranı oldukça sınırlı bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, sağlığı geliştirmek amacıyla destek tedavisi olarak uygulanmakta, insan ve hayvan etkileşimine dayanmaktadır. Bu çalışmada, hayvan destekli uygulamanın etki mekanizmasını, uygulama alanlarını, ruh sağlığını koruma ve iyileştirmedeki önemini değerlendirmek amaçlanmıştır. Literatürde, hayvan besleme ya da hayvanlarla birlikte olmanın, bireyin ruhsal, fiziksel ve sosyal sağlığını koruma ve geliştirmede önemli bir katkısı olduğu ortaya konmaktadır. Uygulamanın, farklı gelişim dönemlerinde, sağlıklı ve hasta bireylerde uygulanabildiği, hem fiziksel hem de ruhsal hastalıkların tedavisinde destekleyici bir tedavi olarak kullanılabileceği belirtilmektedir. Hayvanların varlığının ve hayvanla geçirilen zamanın bireyin egzersiz yapma ve kendi bakımına katılma oranını artırdığı, kan basıncını ve dolayısıyla kardiyovasküler sistemini düzenlediği, bağımlılık düzeyini azaltarak, iletişim becerilerini olumlu yönde etkilediğine ilişkin bulgular mevcuttur. Ruh sağlığının korunması ve iyileştirilmesinde, bireylerin yaşam kalitesinin artırılmasında hayvan destekli aktiviteler diğer tedavilere destek ek bir tedavi yöntemidir. Bu bağlamda, hayvan destekli uygulamaların koruyucu ruh sağlığı ve klinik psikiyatrik bakım uygulamalarında kullanımının yaygınlaştırılması, kullanımının farklı çalışma sonuçları ile desteklenmesi önerilmektedir.

The Role of Animal-Assisted Practices in Health Promotion

“…Rehabilitasyon gerektiren hipertansiyon, miyokard enfarktüsü, inme, demans, kanser, solunum sistemi hastalıkları gibi kronik hastalıkların tedavisinde alternatif tedavi olarak hayvan destekli uygulamalarda kullanılmaktadır (Çevik Akyıl & Şengül, 2022). İnsan-hayvan etkileşiminin kronik hastalığı olan bireyin öz yeterliliğini artırdığı, kardiyovasküler hastalık riskini düşürdüğü, tedaviye uyumu artırdığı belirtilmektedir (Demiralay & Keser, 2019).…”