JEL Classification: M210 Business EconomicsStreszczenie: W artykule przedstawiono wybrane doświadczenia ze współpracy z niemal 50 przedsiębiorstwami produkcyjnymi i handlowymi, zgromadzone na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Stanowią one podstawę stawianej hipotezy badawczej wskazującej na istotną różnicę aspektów controllingu w nowo tworzonych (tzw. startupach) oraz małych i niewielkich średnich przedsiębiorstwach w stosunku do analogicznych aspektów controllingu w dużych firmach. Autorzy krytycznie oceniają wpływ aspektów controllingu charakterystycznych dla dużych firm, stanowiących często punkt wyjścia dla podstawowej literatury przedmiotu. Wskazują przykłady luk w tej materii, w szczególności w odniesieniu do: relacji kosztów i korzyści płynących z controllingu; błędów w rejestrowaniu, przetwarzaniu danych i interpretacji wyników; zintegrowanego planowania; analizy odchyleń, jak i realizacji controllingu w systemach ERP. Słowa kluczowe: controlling, system ERP, małe i niewielkie średnie przedsiębiorstwa.
Summary:The article presents selected experiences with cooperation with almost 50 manufacturing and commerce enterprises from the last dozen or so years. They provide the basis for the research hypothesis, pointing to a significant difference between certain aspects of controlling in start-ups and small and lower-medium enterprises, and analogous aspects of controlling in large corporations. The authors critically assess the impact of aspects of controlling characteristic for large corporations, which often constitute a point of departure for basic literature on the subject. They indicate examples of loopholes in that subject matter, particularly with regard to: relation between costs and benefits from controlling; errors in registering and processing data, and interpreting results; integrated planning; variance analysis, and implementing controlling in ERP systems.