Ri̇yâzü’ş-Şu‘arâ Tezki̇resi̇nde Şai̇rlerle İlgi̇li̇ Ölüm İfadeleri̇ Üzeri̇ne Bi̇r İnceleme

Abstract

Riyâzî’nin, XVII. yüzyıl tezkirecilerindendir. Riyâzü’ş-şu‘arâ tezkiresinde diğer tezkirelerdeki gibi şairlerin biyografilerinden bahsedilmektedir. Eserde 423 şair biyografisi bulunmaktadır. Bu çalışmada tezkirede geçen şairlerin ölüm ifadelerinin üzerinde durulmuştur. Yazar, ölüm ifadelerini farklı biçim ve ifadelerle betimlemiştir. Çalışmada geçen ölüm ifadeleri üç ayrı gruba ayrılmıştır. Gruplar en çok kullanılan ifadeden en az kullanılan ifadeye doğru sıralanmıştır. Her grup çeşitli ifadelerden oluşmaktadır. Birinci grup 11 ifadeden, ikinci grup 68 mısradan, üçüncü grup ise 15 tabirden oluşmaktadır. Ayrıca metinde bazı ifadeler birden fazla tekrarlanmıştır. Daha sonra bulunan gruplar genel verilen ifade sayısıyla birlikte tablo hâlinde verilmiştir. Son olarak tezkirede bulunan ama haklarında ölüm ifadesine yer verilmeyen şairlerin ismi sayfa numarasıyla birlikte tabloya aktarılmıştır. Yapılacak olan inceleme ölümün sade ifadelerle, ölümün şiir suretiyle verilen ifadelerle ve sanatlı olarak verilen tabirlerle olacaktır. Bu çalışmanın temel amacı, Riyâzî'nin yazdığı biyografik bilgiler üzerinde değil, bu bilgilerdeki "ölüm" ve "ölüm"ü tanımlayan ifadeler üzerinde odaklanmıştır.