Ă Ăz ze et tA Am ma aç ç: : âčleri evre böbrek hastalâș€âș olan hastalarda, özellikle hemodiyaliz uygulananlarda, dĂŒflĂŒk kemik kĂŒtlesi frajilite kâșrâșklarâș gibi ciddi sa€lâșk sorunlarâșna yol açabilir ve hastalarâșn yaflam kalitesi ĂŒzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bu çalâșflmanâșn amacâș bir grup hemodiyaliz hastasâșnda kemik mineral yo€unlu€unu (KMY) belirlemek ve bazâș klinik parametreler ve biyokimyasal kemik döngĂŒsĂŒ belirleyicileri arasâșndaki iliflkileri de€erlendir-mektir. G Ge er re eç ç v ve e Y Yö ön nt te em m: : Ăalâșflmaya yafl ortalamasâș 49,1±16,4 yâșl olan 30 hemodiyaliz hastasâș dahil edildi. KMY ölĂ§ĂŒmleri lomber vertebralardan (L2-L4) ve femur boynundan dual enerji X-ray absorbsiyometri (DXA) kullanâșlarak gerçeklefltirildi. Hemodiyaliz seansâș öncesinde kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, intakt paratiroid hormon (iPTH) gibi biyokimyasal kemik döngĂŒsĂŒ belirleyicileri ve plazma bikarbonat, kan pH'sâș, serum albĂŒmin ve hematokrit seviyeleri gibi biyokimyasal kemik döngĂŒsĂŒ belirleyicileri ölĂ§ĂŒldĂŒ. B Bu ul lg gu ul la ar r: : Hastalarâșn ortalama lomber vertebra ve femur boynu T-skorlarâș sâșrasâșyla -1,6±0,8 ve -2,6±1,1 idi. DĂŒnya Sa€lâșk ĂrgĂŒtĂŒ'nĂŒn KMY T-skorlarâș-na dayanan kriterlerine göre lomber vertebralarda, hastalarâșn %7'si osteoporotik, %60'âș osteopenik, %33'ĂŒ normaldi. Di€er taraftan, femur boynunda sonuçlar %50 osteoporotik, %40 osteopenik ve %10 normal fleklindeydi. Femur boynu osteoporotik olanlarla olmayanlar arasâșnda yafl, diyaliz sĂŒresi ve iPTH seviyeleri bakâșmâșndan belirgin fark gözlenmedi. Her iki bölgenin KMY ile hastalarâșn yafllarâș, diyaliz sĂŒreleri ve serum kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, iPTH de€erleri arasâșnda herhangi bir korelasyon bulunmadâș. Her iki cins arasâșnda KMY ve biyokimyasal kemik döngĂŒsĂŒ belirleyicileri bakâșmâșndan istatistiksel olarak anlamlâș bir fark yoktu. S So on nu uç ç: : Biz bu çalâșflmada hemodiyalize giren hastalarâșn %53'ĂŒnde özellik-le femur boynunda olmak ĂŒzere osteoporozun oldu€unu tespit ettik. Bu nedenle, kronik hemodiyaliz hastalarâșnda kemik sa€lâș€âșnâșn iyilefltirilmesi amacâșyla femur boynu KMY ölĂ§ĂŒmlerinin dĂŒzenli aralâșklarla yapâșlmasâșnâș öneriyoruz. TĂŒrk Fiz Tâșp Rehab Derg 2010;56:62-6. A An na ah ht ta ar r K Ke el li im me el le er r: : Hemodiyaliz, osteoporoz, kemik mineral yo€unlu€u, DXA S Su um mm ma ar ry y O Ob bj je ec ct ti iv ve e: : Low bone mass in end-stage renal disease patients, especially those undergoing hemodialysis, can lead to serious health problems such as fragility fractures and may have negative impact on their quality of life. The aim of this study was to determine bone mineral density (BMD) in a group of hemodialysis patients and to evaluate its relationship with several clinical parameters and markers of biochemical bone turnover. M Ma at te er ri ia al ls s a an nd d M Me et th ho od ds s: : Thirty hemodialysis patients, with a mean age of 49.7±16.0 years, were included in the study. The BMD was measured at the lumbar spine (L2-L4) and at the proximal femur by dual-energy X-ray absorptiometry (DXA). Markers of biochemical bone turnover such ...