Relations between anthropometric parameters and motor skills of the preadolescent female students

Abstract

Sažetak.Cilj istraživanja je bio ispitivanje relacija između morfoloških obeležja i motoričkih umeća kod učenica u predadolescenciji. U ovoj studiji preseka, prigodni uzorak od N = 162 predstavljale su devojčice V razreda osnovne škole (AS = .11.24 godina, SD = .86), a primenjeno je 16 mernih instrumenata za procenu antropometrijskih karakteristika i baterija od sedam testova za procenu motoričkih znanja. Nalazi su pokazali da dva skupa manifestnih varijabli na latentnom nivou, linearno korelirana preko jedne statistički značajne kanoničke funkcije objašnjava 42 % proporcije zajedničke varijanse. Ekstrahovani par kanoničkog faktora u antropometrijskom prostoru, determinisao je ortogonalne linearne kombinacije varijabli latentnih dimenzija (potkožno masno tkivo, voluminoznost i mase tela, transverzalna dimenzionalnost skeleta i longitudinalna dimenzionalnost skeleta), dok ga je u motoričkom prostoru determinisao mehanizam motoričkih znanja učenica. Rezultati su signalizirali da ispitanice koje su ostvarile veće ocene u testovima motoričkih znanja (brzo trčanje na 60 m iz niskog starta, stoj na rukama uz vertikalnu površinu, skok uvis prekoračnom tehnikom "škare", pad napred preko ramena u dominantnu stranu, šut s tla osnovnom tehnikom, šut jednom rukom sa grudi iz mesta i odbijanje lopte vrhovima prstiju iz srednjeg odbojkaškog stava) imale niže kanoničke koeficijente u merama potkožnog masnog tkiva i voluminoznosti tela, i obrnuto. Indikatori redundancije upućuju da varijabilitet motoričkih testova zavisi od varijabiliteta antropometrijskih mera, tj. da se sistemom ispitivanih antropometrijskih varijabli može predvideti 15,23% zajedničke varijanse motoričkih varijabli, a sistemom motoričkih umeća 19,26% varijabiliteta morfoloških varijabli.Kljuĉne reĉi: učenice, osnovna škola, antropometrijske mere, motoričko učenje UvodOrganizam devojčica u periodu predadolescencije nalazi se u dinamičnom razvoju, pri čemu nedostatak odgovarajućeg telesnog kretanja -veţbanja veoma negativno utiče na njihov rast, razvoj i optimalno funkcionisanje organa i sistema organa (Бокарева & Ямпольская, 2012; Ivanović i sar., 2015). Najvaţnija funkcija motoričkih umeća kod učenica, jeste razvoj morfoloških i motoričkih dimenzija učenica, koje treba transformisati ka unapred definisanom cilju (Bryant et al., 2013). Prema istzraţivanju (D'Hondt et al., 2014;Jaakkola et al., 2015), tokom najmlađeg školskog uzrasta, neophodno je da roditelji obrate naročitu paţnju na usvajanje motoričkih znanja kod svoje dece. Takođe, pri programiranju nastavnog procesa fizičkog vaspitanja, učenicima se moraju obezbediti povoljni uslovi za formiranje i usavršavanje motoričkih umeća (Григорьевич & Моисеевна, 2011).