ΕΙΣΑΓΩΓΗΤα έλκη από πίεση είναι εντοπισμένες βλάβες του δέρματος ή και των υποκείμενων ιστών, που εμφανίζονται σε καταστάσεις όπου υπάρχει αυξημένη μηχανική φόρτιση, λόγω της ασκούμενης πίεσης. Επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα της ζωής των ασθενών, ενώ προκαλούν σημαντική οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας. Μέσα από αυτές τις διαπιστώσεις, γίνεται αντιληπτή η προσπάθεια για ενίσχυση της έρευνας και της εκπαίδευσης στην πρόληψη και τις ορθές πρακτικές θεραπείας τους.ΣΚΟΠΟΣΣκοπός της μελέτης ήταν να αξιολογηθούν οι γνώσεις, οι αναφερόμενες πρακτικές και οι στάσεις των νοσηλευτών στην Ελλάδα, σχετικά με την πρόληψη και τη θεραπεία των ελκών από πίεση. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΠρόκειται για συνδυασμό περιγραφικής και πειραματικής έρευνας, η οποία αφορούσε νοσηλευτές στην Ελλάδα. Η πρώτη φάση της έρευνας αφορούσε την κατασκευή του εργαλείου αξιολόγησης των γνώσεων, των αναφερόμενων πρακτικών και των στάσεων των νοσηλευτών (PU 2014 Sparta tool). Προηγήθηκαν η εγκυροποίηση περιεχομένου του εργαλείου, ο έλεγχος της δομικής εγκυρότητας και της εσωτερικής συνοχής του εργαλείου, ο έλεγχος αξιοπιστίας και επαναληψιμότητας. Η δεύτερη φάση αφορούσε την χρήση του εργαλείου σε τυχαίο δείγμα 720 νοσηλευτών. Η τρίτη φάση αφορούσε παρέμβαση σε 72 νοσηλευτές με την έκθεση σε διδασκαλία δια ζώσης κλινικού φροντιστηρίου, και έλεγχο της αποτελεσματικότητας με τη χρήση του εργαλείου PU2014 Sparta tool πριν και σε δύο χρόνους μετά την παρέμβαση.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑTo PU2014 Sparta tool αποτελούνταν από 55 ερωτήσεις κατανεμημένες σε 3 ενότητες (γνώσεις 31, πρακτικές 11, στάσεις 13). Ο δείκτης εσωτερικής συνοχής α για το σύνολο του ερωτηματολογίου ήταν 0.774 και ο συντελεστής ενδοταξικής συσχέτισης 0,93. Στην φάση 2 το δείγμα αποτελούνταν από 720 νοσηλευτές μέσης ηλικίας 34.58 SD=8,26 (N= 720, min 22,max 56). Δημιουργήθηκαν τρία αθροιστικά αποτελέσματα (score) βάσει των ερωτήσεων τα οποία έλεγχαν το επίπεδο γνώσεων, το επίπεδο των πρακτικών και το επίπεδο των στάσεων. Η μέση τιμή του PU2014 Knowledge score στο σύνολο του δείγματος (N=718) ήταν 17,03 (55%) SD=4,4 (Δ.Τ= 20 min=3,max=31). Η μέση τιμή που πέτυχαν οι συμμετέχοντες στο PU2014 practices score ήταν 40,6 (73,8%) SD=6,6 (min=20, max=53). Η μέση τιμή που πέτυχαν οι συμμετέχοντες στο PU 2014 attitudes score ήταν 47,4 (79%) SD=4,3 (min=33, max=59). Στην φάση 3 προέκυψε ότι οι συμμετέχοντες εμφάνισαν μεταξύ των χρόνων post1, post2 και pre-test στατιστικά σημαντικά καλύτερο score στις γνώσεις (PU2014_knowledge_score) (M.T=25 vs 24.4 vs 19.6) και τις πρακτικές (PU2014_practices_score) (Μ.Τ=48.1 vs 47.59 vs 45.9) και μάλιστα σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο p<0,05. Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των τριών χρόνων στο εργαλείο που μετρούσε τις στάσεις (Μ.Τ= 49.9 vs 49.6 vs 49.53).ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΟι νοσηλευτές έχουν σημαντικά κενά στις γνώσεις, και συνεχίζουν να εφαρμόζουν λάθος πρακτικές στην πρόληψη και την θεραπεία των ελκών από πίεση. Oι νοσηλευτές στην Ελλάδα επενδύουν περισσότερο στην αντιμετώπιση των ελκών από πίεση, καθώς αυτό ενισχύει το αίσθημα αυτονομίας του ρόλου τους. Η εκπαίδευση στην φροντίδα των ελκών από πίεση κατά το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών είναι ανεπαρκής. Η, μετά την βασική, εκπαίδευση στην φροντίδα των ελκών, βελτιώνει το επίπεδο των γνώσεων και των πρακτικών των νοσηλευτών. Απαιτείται περιοδική επικαιροποίηση των νεότερων ενδείξεων που προκύπτουν σχετικά με τα έλκη από πίεση.
